11/1/2025
ẩm thực du lịch ,
6495
Bọ rầy là một loại côn trùng cánh cứng thường xuất hiện vào đầu mùa mưa và kéo dài trong khoảng một tháng, nhiều nhất là ở vùng Bảy Núi, thuộc hai huyện Tịnh Biên, Tri Tôn (An Giang) và vùng biên giới Tây Nam.
Vào thời điểm này, cây cối đâm chồi nẩy lộc, loại côn trùng (nông dân gọi là đuông đất) từ dưới lòng đất chui lên, trưởng thành và biến thành bọ rầy tìm đến các ngọn cây để sinh sống. Trước kia bọ rầy được coi là loại côn trùng có hại cho nhà nông vì chúng thường hay cắn phá các đọt non, nhất là xoài, dâu, điều... Nhưng gần đây, bà con vùng biên giới, người Khmer đã phát hiện thịt bọ rầy chiên rất thơm ngon và béo bổ nên nhiều người tìm cách săn bắt để chế biến thành món ngon độc đáo.
Đi săn bọ rầy vào ban đêm, công việc cũng khá đơn giãn. Người bắt chỉ cần treo một chiếc đèn bình thật sáng ngay dưới gốc xoài, nơi có bọ rầy đang quần tụ trên cây. Chỉ vài phút sau, những con bọ rầy mê ánh sáng cứ đua nhau bay và rơi nằm ngổn ngang trên mặt đất. Cũng có người dùng phân bò, phân trâu khô đốt cho khói tỏa lan ra khiến cho bọ rầy say khói, bay loạn xạ rớt xuống đất, chỉ cần nhặt cho vào túi.
Bọ rầy vừa bắt được bán ở chợ. Ảnh: Thiên Lộc.
Cũng như cách chế biến dế cơm, nhộng ve hoặc bò cạp, chỉ cần làm sạch bọ rầy bằng cách ngắt bỏ cánh, chân và rút ruột, sau đó rửa lại bằng nước ấm pha muối, xong đem ướp với đường, bột ngọt, tiêu, tỏi cho thấm đều độ 20 phút rồi bắt chảo lên chiên cho thật giòn. Ai thích cầu kỳ có thể nhét vào bụng mỗi con bọ rầy một hạt đậu phộng (lạc) rang trước khi cho vào chảo dầu đang sôi. Chỉ chớp mắt, chú bọ rầy sẽ căng lên, no tròn, vàng ruộm, mùi thơm phưng phức bốc lên...
Món bọ rầy chiên giòn có thể ăn kèm với rau sống, cà chua, dưa leo và chấm muối tiêu chanh. Cũng như ăn bò cạp chiên, người mới ăn bọ rầy lần đầu thường cảm thấy lợm giọng vì con vật xấu xí giống như con bọ hung, nhưng sau khi thưởng thức mới thấy hết cái ngon độc đáo của nó nhờ mùi vị vừa thơm ngon vừa béo và bùi. Người ăn chỉ cần đưa vào miệng cắn nhẹ, nghe cái “bụp”, mùi vị sẽ lan tỏa, chất béo của thịt sẽ thấm vào từng chân răng, không lẫn lộn với bất cứ một hương vị nào khác.
Bọ rầy chiên giòn chấm muối tiêu chanh. Ảnh: Thiên Lộc.
Kể từ khi bọ rầy vùng Bảy Núi trở thành món ăn phổ biến trong dân gian và đặc sản ở các quán nhậu, nhiều người, có cả trẻ con, cứ đến đầu mùa mưa là hằng đêm rủ nhau đi săn bắt để bán. Người bắt giỏi có thể kiếm được vài nghìn, ít nhất cũng được một nghìn, sáng hôm sau mang ra chợ bán với giá từ 5.000 đến 6.000 đồng 100 con.
Vào những ngày này, muốn có món bọ rầy chiên phải đi thật sớm đến các chợ Tịnh Biên, Văn Giáo, Nhà Bàng, Lâm Viên núi Cấm họa may mới còn. Chị Nguyễn Thị Em, người chuyên bán bọ rầy ở góc chợ Tịnh Biên cho biết có lúc thiếu hàng, chị phải mua từ bên kia Campuchia chở qua để bán lại cho khách hàng.
Bo ray thom ngon vung Bay Nui
Bo ray la mot loai con trung canh cung thuong xuat hien vao dau mua mua va keo dai trong khoang mot thang, nhieu nhat la o vung Bay Nui, thuoc hai huyen Tinh Bien, Tri Ton (An Giang) va vung bien gioi Tay Nam.
Vao thoi diem nay, cay coi dam choi nay loc, loai con trung (nong dan goi la duong dat) tu duoi long dat chui len, truong thanh va bien thanh bo ray tim den cac ngon cay de sinh song. Truoc kia bo ray duoc coi la loai con trung co hai cho nha nong vi chung thuong hay can pha cac dot non, nhat la xoai, dau, dieu... Nhung gan day, ba con vung bien gioi, nguoi Khmer da phat hien thit bo ray chien rat thom ngon va beo bo nen nhieu nguoi tim cach san bat de che bien thanh mon ngon doc dao.
Di san bo ray vao ban dem, cong viec cung kha don gian. Nguoi bat chi can treo mot chiec den binh that sang ngay duoi goc xoai, noi co bo ray dang quan tu tren cay. Chi vai phut sau, nhung con bo ray me anh sang cu dua nhau bay va roi nam ngon ngang tren mat dat. Cung co nguoi dung phan bo, phan trau kho dot cho khoi toa lan ra khien cho bo ray say khoi, bay loan xa rot xuong dat, chi can nhat cho vao tui.
Bo ray vua bat duoc ban o cho. Anh: Thien Loc.
Cung nhu cach che bien de com, nhong ve hoac bo cap, chi can lam sach bo ray bang cach ngat bo canh, chan va rut ruot, sau do rua lai bang nuoc am pha muoi, xong dem uop voi duong, bot ngot, tieu, toi cho tham deu do 20 phut roi bat chao len chien cho that gion. Ai thich cau ky co the nhet vao bung moi con bo ray mot hat dau phong (lac) rang truoc khi cho vao chao dau dang soi. Chi chop mat, chu bo ray se cang len, no tron, vang ruom, mui thom phung phuc boc len...
Mon bo ray chien gion co the an kem voi rau song, ca chua, dua leo va cham muoi tieu chanh. Cung nhu an bo cap chien, nguoi moi an bo ray lan dau thuong cam thay lom giong vi con vat xau xi giong nhu con bo hung, nhung sau khi thuong thuc moi thay het cai ngon doc dao cua no nho mui vi vua thom ngon vua beo va bui. Nguoi an chi can dua vao mieng can nhe, nghe cai “bup”, mui vi se lan toa, chat beo cua thit se tham vao tung chan rang, khong lan lon voi bat cu mot huong vi nao khac.
Bo ray chien gion cham muoi tieu chanh. Anh: Thien Loc.
Ke tu khi bo ray vung Bay Nui tro thanh mon an pho bien trong dan gian va dac san o cac quan nhau, nhieu nguoi, co ca tre con, cu den dau mua mua la hang dem ru nhau di san bat de ban. Nguoi bat gioi co the kiem duoc vai nghin, it nhat cung duoc mot nghin, sang hom sau mang ra cho ban voi gia tu 5.000 den 6.000 dong 100 con.
Vao nhung ngay nay, muon co mon bo ray chien phai di that som den cac cho Tinh Bien, Van Giao, Nha Bang, Lam Vien nui Cam hoa may moi con. Chi Nguyen Thi Em, nguoi chuyen ban bo ray o goc cho Tinh Bien cho biet co luc thieu hang, chi phai mua tu ben kia Campuchia cho qua de ban lai cho khach hang.
Bọ rầy thơm ngon vùng Bảy Núi
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Bọ rầy là một loại côn trùng cánh cứng thường xuất hiện vào đầu mùa mưa và kéo dài trong khoảng một tháng, nhiều nhất là ở vùng Bảy Núi, thuộc hai huyện Tịnh Biên, Tri Tôn (An Giang) và vùng biên giới Tây Nam.