Dưa món trong ngày Tết ở miền Trung

4/3/2025

5082

Dưa món được làm từ củ cải, cà rốt, dưa leo, đu đủ, củ kiệu... có vị chua mằn mặn lại giòn.

> Món không thể thiếu trong thực đơn ngày Tết Nam bộ

Trong ngày Tết, người miền Bắc ăn bánh chưng với dưa hành, người miền Nam có món bánh tét với tôm khô củ kiệu, thì với người miền Trung dưa món không thể thiếu khi ăn kèm cùng bánh tét. Dưa món được kết hợp từ nhiều nguyên liệu như cà rốt, đu đủ, dưa leo, củ cải, củ kiệu.... được ngâm chua mặn, khi ăn lại hơi giòn giòn. Nghe qua có vẻ đơn giản nhưng để có được hủ dưa món đầy sắc và vị thì tốn không ít thời gian và sự tỉ mỉ.

Dưa món ăn kèm với bánh tét là
món ăn không thể thiếu trong ngày Tết của người miền Trung. Ảnh: C.K.

Đầu tiên là củ kiệu, mua về cắt bỏ lá và rễ, sau đó ngâm cùng với củ cải trong nước tro hòa tan để bớt đi mùi hăng. Sau một ngày, vớt củ kiệu ra để ráo, tiếp tục ngâm trong nước pha phèn chua để trắng và giòn.

Củ cải vớt ra, gọt vỏ thái sợi hoặc thái lát. Các loại củ khác như cà rốt, su su được gọt vỏ, thái sợi hoặc tỉa thành hình cánh hoa, ngôi sao. Dưa leo được thái lát hoặc sợi, đu đủ gọt bỏ vỏ, thái thành từng sợi hoặc tỉa cánh hoa.... Sau khi đã chuẩn bị xong thì đem phơi nắng cho đến khi vừa héo là được.

Củ kiệu được ngâm qua tro cho bớt mùi hăng, lột vỏ và rửa sạch. Ảnh: Khánh Hòa.

Phơi các loại củ đơn giản là thế nhưng đòi hỏi bạn phải biết canh lượng nắng. Nếu phơi chưa đủ nắng, các loại củ này sẽ dễ bị nhũn, không giòn và nhanh hư. Nhưng nếu phơi quá héo, khi ăn sẽ dai, không ngon miệng. Trong thời tiết nắng to, chỉ cần phơi một nắng là được.

Ngoài phần nguyên liệu, nước mắm để làm dưa món cũng rất quan trọng, gồm có nước mắm, đường cát và nước lạnh. Nước mắm phải chọn loại nước mắm ngon, trong và không bị lắng cặn. Các nguyên liệu được hòa tan theo tỷ lệ một bát nước mắm, một bát đường, nửa chén nước lạnh cho lên bếp và nấu sôi. Trong quá trình nấu nhớ khuấy thật đều để các nguyên liệu hòa tan vào nhau, sau đó tắt bếp và để nguội.

Các công đoạn của quá trình làm dưa món. Ảnh: C.K.

Rửa sạch lọ thủy tinh và lau khô, xếp các nguyên liệu vào trong lọ, nếu muốn ăn cay thì cho thêm vài quả ớt phơi khô vào. Sau đó đổ nước mắm đã để nguội và ngập mặt dưa rồi đậy nắp lại. Trong quá trình ngâm, bạn nhớ để ý khi nào nước mắm trong lọ bị rút xuống, vì thấm vào trong các loại củ thì nhớ đổ thêm nước mắm đã nấu vào. Dưa món để trong khoảng 3 ngày là có thể dùng được.

Trong những ngày Tết, trong bàn ăn gia đình, đĩa dưa món không thể thiếu khi ăn kèm bánh tét. Lát bánh tét dẻo mềm, được ăn kèm với những lát dưa món giòn giòn, đậm đà đem đến cho người ăn cảm giác ngon miệng rất khó quên, một hương vị rất riêng của ngày Tết.

Dua mon trong ngay Tet o mien Trung

Dua mon duoc lam tu cu cai, ca rot, dua leo, du du, cu kieu... co vi chua man man lai gion.

> Mon khong the thieu trong thuc don ngay Tet Nam bo

Trong ngay Tet, nguoi mien Bac an banh chung voi dua hanh, nguoi mien Nam co mon banh tet voi tom kho cu kieu, thi voi nguoi mien Trung dua mon khong the thieu khi an kem cung banh tet. Dua mon duoc ket hop tu nhieu nguyen lieu nhu ca rot, du du, dua leo, cu cai, cu kieu.... duoc ngam chua man, khi an lai hoi gion gion. Nghe qua co ve don gian nhung de co duoc hu dua mon day sac va vi thi ton khong it thoi gian va su ti mi.

Dua mon an kem voi banh tet la
mon an khong the thieu trong ngay Tet cua nguoi mien Trung. Anh: C.K.

Dau tien la cu kieu, mua ve cat bo la va re, sau do ngam cung voi cu cai trong nuoc tro hoa tan de bot di mui hang. Sau mot ngay, vot cu kieu ra de rao, tiep tuc ngam trong nuoc pha phen chua de trang va gion.

Cu cai vot ra, got vo thai soi hoac thai lat. Cac loai cu khac nhu ca rot, su su duoc got vo, thai soi hoac tia thanh hinh canh hoa, ngoi sao. Dua leo duoc thai lat hoac soi, du du got bo vo, thai thanh tung soi hoac tia canh hoa.... Sau khi da chuan bi xong thi dem phoi nang cho den khi vua heo la duoc.

Cu kieu duoc ngam qua tro cho bot mui hang, lot vo va rua sach. Anh: Khanh Hoa.

Phoi cac loai cu don gian la the nhung doi hoi ban phai biet canh luong nang. Neu phoi chua du nang, cac loai cu nay se de bi nhun, khong gion va nhanh hu. Nhung neu phoi qua heo, khi an se dai, khong ngon mieng. Trong thoi tiet nang to, chi can phoi mot nang la duoc.

Ngoai phan nguyen lieu, nuoc mam de lam dua mon cung rat quan trong, gom co nuoc mam, duong cat va nuoc lanh. Nuoc mam phai chon loai nuoc mam ngon, trong va khong bi lang can. Cac nguyen lieu duoc hoa tan theo ty le mot bat nuoc mam, mot bat duong, nua chen nuoc lanh cho len bep va nau soi. Trong qua trinh nau nho khuay that deu de cac nguyen lieu hoa tan vao nhau, sau do tat bep va de nguoi.

Cac cong doan cua qua trinh lam dua mon. Anh: C.K.

Rua sach lo thuy tinh va lau kho, xep cac nguyen lieu vao trong lo, neu muon an cay thi cho them vai qua ot phoi kho vao. Sau do do nuoc mam da de nguoi va ngap mat dua roi day nap lai. Trong qua trinh ngam, ban nho de y khi nao nuoc mam trong lo bi rut xuong, vi tham vao trong cac loai cu thi nho do them nuoc mam da nau vao. Dua mon de trong khoang 3 ngay la co the dung duoc.

Trong nhung ngay Tet, trong ban an gia dinh, dia dua mon khong the thieu khi an kem banh tet. Lat banh tet deo mem, duoc an kem voi nhung lat dua mon gion gion, dam da dem den cho nguoi an cam giac ngon mieng rat kho quen, mot huong vi rat rieng cua ngay Tet.