8/2/2025
ẩm thực du lịch ,
11403
Có món cực bổ nhưng cũng cực độc nếu trong quá trình chế biến sơ sểnh; có món thì cái tên lại “dọa chết” người ta khi mới nghe… Song tất cả góp phần làm nên sự phong phú và độc đáo của ẩm thực Việt Nam.
>>> 7 món ăn cay nhất thế giới
>>> 5 món ăn Việt kinh dị đối với khách nước ngoài
Cháo độc dược
Món cháo này của người Hà Giang, có tên là Ấu Tẩu hay còn gọi là cháo độc dược, cháo chết người. Món này được cho là cực bổ, có thể giúp người ăn giãn gân cốt, giảm đau nức các cơ, nhức xương, thậm chí là cả u nhọt nhất là đối với đàn ông vì khiến các đấng mày râu tăng khả năng ham muốn.
Cháo nấu chung với củ Ấu Tẩu, loại củ do người Mông trồng trên các núi đá cao có tính độc cực mạnh. Loại củ này, lúc còn sống có thể khiến người dùng toàn thân co rúm lại và mất mạng. Vì vậy, mặc dù nổi tiếng song không phải quán hàng nào trên đất Hà Giang cũng đủ gan để làm món này phục vụ thực khách.
Cháo Ấu tẩu còn gọi là cháo độc dược. Ảnh: Tuoitre.vn.
Không giống như các loại cháo khác, món cháo này được làm khá công phu, nhất là công đoạn chế biến củ Ấu Tẩu. Thường, người Hà Giang ngâm loại củ này trong nước gạo đặc, sau đó ninh dừ 4 - 5 giờ cho hết chất độc, củ tơi ra thành bột đặc sền sệt. Sau đó, họ đổ thứ bột này vào nồi cháo chân giò lợn, gạo tẻ, có khi thêm tí nếp cho sánh thơm. Lúc này, giữ lửa liu riu trên bếp để nồi cháo lúc nào cũng bốc hơi lục sục. Khi ăn người ta múc ra bát, cho thêm quả trứng gà, thịt nạc băm, cùng gia vị: ớt, tiêu, hành và đặc biệt là lá tía tô.
Cháo Ấu Tẩu khi chế biến xong có màu nâu xám tựa như bát cháo lòng dưới xuôi, song mùi vị thì khác hẳn. Đó là mùi béo ngậy, thơm, cay và đặc biệt là đắng, đặc trưng của củ Ấu Tẩu. Một vị đắng bùi, mới ăn thì khó nuốt, nhưng chỉ vài ba thìa đã thấy ngọt miệng, ăn nhiều sinh nghiện.
Cháo ong vò vẽ
Ong vò vẽ là một loài khá hung dữ và nguy hiểm bởi nếu bị đốt với một liều lượng đủ có thể gây chết người. Tuy nhiên, món cháo nấu từ ong vò vẽ non thì béo ngậy, thơm ngon vô cùng, vì thế, bất chấp nguy hiểm người ta vẫn “săn” loài ong này và làm thành món cháo có một không hai.
Cháo ong vò vẽ. Ảnh: tin.com.vn.
Thường, để có nguyên liệu nấu món này, người Phú Hữu (Hà Nội), một trong những địa phương có món cháo độc đáo này, lấy ong bằng cách đốt đuốc vào tổ lúc ong đã thiu thiu ngủ. Lúc này, ong bị khói lấp mắt, lửa thui cánh không thể đốt được người, bà con bắt lấy các tầng gương trong tổ có đặc ong non ra để ong nguyên vẹn không bị xây xát. Tiếp đó, họ cho ong vào thau nước muối pha loãng rồi rửa sạch, vớt ra để ráo.
Trong lúc làm ong, người ta tranh thủ lấy bột gạo tẻ thơm ngon, hòa vào nước giếng làng hoặc nước mưa, khuấy cho đều rồi bắc lên bếp đun nhỏ lửa cho sôi thật đều làm cháo chin hơi đặc sánh mà không bị vón cục là được.
Tiếp theo, bắc chảo lên bếp đốt lửa cho nóng, cho mỡ vào nước cho sôi, đập dập vài tép tỏi cho vào phi thơm rồi cho ong non vào đảo đi đảo lại vài lần cho chín vàng đều, mùi thơm bốc lên ngào ngạt, hấp dẫn…, rồi đổ hết chảo ong sang nồi bột trên bếp. Quấy đều nồi cháo lên, đun sôi thêm chừng 5 phút nữa là được.
Cho muối, nước mắm ngon vào cho vừa, cuối cùng là mì chính, hạt tiêu và hành hoa thái nhỏ đảo đều bắc ra là đã có một nồi cháo ong vò vẽ ngon tuyệt.
Cháo ong vò võ làng Phú Hữu phải ăn nóng mới ngon. Bưng bát cháo lên, húp chầm chậm từng thìa nhỏ, nhai nhè nhẹ từng con ong non lẫn trong cháo để cảm nhận được hết hương vị ngọt, béo, thơm, cay và ngầy ngậy của cháo, mới thấy món ngon thật đặc sắc, tuyệt vời.
Tuy nhiên, nếu có bản lĩnh hãy thử món ăn này bởi lẽ cũng khá nhiều người bỏ mạng khi cố tìm nguyên liệu hoặc thậm chí là ăn món cháo này.
Bò cạp rán, nướng
Món này có ở vùng núi Tịnh Biên, An Giang và cũng đòi hỏi bản lĩnh của cả người làm lẫn người thưởng thức. Bò cạp thường rất nhanh và hung dữ lại thường ẩn náu ở những hốc cây mục, kẽ đá, nơi có nhiều bụi rậm và cao ráo vì vậy, muốn bắt được nó phải vạch lá, bươi xới tìm kỹ trong các hang hốc và… bị cắn như thường.
Món bò cạp chiên hấp dẫn. Ảnh: monngon.com.
Mặc dù vậy, thịt của loài này lại rất thơm và bổ, trị trị được nhiều chứng bệnh như: nhức mỏi, đau lưng, đau khớp vì thế rất nhiều người thích.
Bắt được bò cạp người ta không cầu kỳ chế biến nhiều mà chủ yếu là để rán và nướng ăn ngay. Thịt bò cạp sau khi rán hoặc nướng rất thơm, lại giòn và dễ ăn.
Cơm Âm phủ
Cái tên nghe huyền bí, đáng sợ nhưng thực ra món cơm này lại vô cùng hiền lành và gần gũi với người Huế.
Để làm nên một tô cơm Âm phủ, các nhà hàng Huế thường chuẩn bị nguyên liệu bao gồm: cơm trắng, tôm, thịt nướng, chả lụa, trứng tráng, rau thơm, dưa leo, đồ chua... Trong đó, cơm là thành phần chính nên việc chọn gạo để nấu là rất quan trọng. Để cơm ngon phải chọn gạo thơm, có chất lượng tốt. Món cơm có thể dùng nồi cơm điện nấu từng ít một. Nhưng để có món cơm mềm, để được lâu mà không bị khô thì nên ngâm gạo trong nước lạnh qua 2 giờ rồi dùng vỉ để hong thành cơm.
Món cơm tên Âm phủ nhưng rất nồng ấm, gần gũi. Ảnh: gocbep.com.
Trứng chỉ dùng thuần trứng vịt không nêm nếm gia vị, đánh tan, rồi bắc lên chảo tráng. Tôm hấp chín, lột vỏ, lấy nạc tôm để ráo giã nhỏ bằng chày cối làm tơi nạc tôm. Cho vào chảo không láng dầu, canh lửa vừa nóng ấm, cho tôm vào, dùng đũa tre đảo đều và liên tục cho đến khi tôm tơi ra và khô hẳn là có thể dùng được.
Có thể dùng tay bốc từng nhúm tôm vừa làm xong, chà nhẹ lên một mặt nhám như rây kim loại, rá tre... tôm sẽ tơi ra như bông sợi.
Thịt tùy khẩu vị mà có thể chọn các loại thịt như: thịt heo nạc lưng, nạc mông..., cắt thành miếng mỏng cỡ ba ngón tay. Tẩm ướp thịt với các gia vị như: muối tiêu, nước mắm, đường, tỏi băm. Sắp thịt vào vỉ kẹp để nướng trên lửa than.
Ngoài các nguyên liệu chính trên thì khi ăn còn có thêm các thành phần khác nữa như: chả, rau dưa, đồ chua (kiệu, cà rốt, giấm đường...), tất cả đều cắt thành dạng sợi nhỏ, trải đẹp mắt thành hoa văn trên mặt đĩa cơm. Khi ăn dọn kèm với chén nước mắm chua ngọt do người ăn tự pha, chén hành mỡ, ớt tươi...
Tương truyền, món này xưa là cơm bán về đêm, chuyên phục vụ cho những người lao động tay chân, làm việc khuya tại đất Cố Đô. Cơm được kết hợp bởi nhiều món ăn còn lại trong ngày từ các tiệm cơm. Ngày nay, cùng với sự phát triển kinh tế, xã hội, món cơm Âm phủ cũng được nâng cấp lên khá nhiều. Món ăn này giờ không phải chỉ là món cơm làm từ những đồ ăn thừa, còn lại trong ngày của tiệm nữa mà được lựa chọn chế biến tươi ngon, kỹ càng.
Hãy chia sẻ hình ảnh du lịch của bạn tại địa chỉ [email protected] để Ban biên tập KinhNghiemDuLich.org đăng tải lên Cổng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá cho đông đảo bạn đọc được tham khảo và chia sẻ những cảm xúc của chính mình.
Nhung mon an lam nguoi nghe phai kinh so
Co mon cuc bo nhung cung cuc doc neu trong qua trinh che bien so senh; co mon thi cai ten lai “doa chet” nguoi ta khi moi nghe… Song tat ca gop phan lam nen su phong phu va doc dao cua am thuc Viet Nam.
>>> 7 mon an cay nhat the gioi
>>> 5 mon an Viet kinh di doi voi khach nuoc ngoai
Chao doc duoc
Mon chao nay cua nguoi Ha Giang, co ten la Au Tau hay con goi la chao doc duoc, chao chet nguoi. Mon nay duoc cho la cuc bo, co the giup nguoi an gian gan cot, giam dau nuc cac co, nhuc xuong, tham chi la ca u nhot nhat la doi voi dan ong vi khien cac dang may rau tang kha nang ham muon.
Chao nau chung voi cu Au Tau, loai cu do nguoi Mong trong tren cac nui da cao co tinh doc cuc manh. Loai cu nay, luc con song co the khien nguoi dung toan than co rum lai va mat mang. Vi vay, mac du noi tieng song khong phai quan hang nao tren dat Ha Giang cung du gan de lam mon nay phuc vu thuc khach.
Chao Au tau con goi la chao doc duoc. Anh: Tuoitre.vn.
Khong giong nhu cac loai chao khac, mon chao nay duoc lam kha cong phu, nhat la cong doan che bien cu Au Tau. Thuong, nguoi Ha Giang ngam loai cu nay trong nuoc gao dac, sau do ninh du 4 - 5 gio cho het chat doc, cu toi ra thanh bot dac sen set. Sau do, ho do thu bot nay vao noi chao chan gio lon, gao te, co khi them ti nep cho sanh thom. Luc nay, giu lua liu riu tren bep de noi chao luc nao cung boc hoi luc suc. Khi an nguoi ta muc ra bat, cho them qua trung ga, thit nac bam, cung gia vi: ot, tieu, hanh va dac biet la la tia to.
Chao Au Tau khi che bien xong co mau nau xam tua nhu bat chao long duoi xuoi, song mui vi thi khac han. Do la mui beo ngay, thom, cay va dac biet la dang, dac trung cua cu Au Tau. Mot vi dang bui, moi an thi kho nuot, nhung chi vai ba thia da thay ngot mieng, an nhieu sinh nghien.
Chao ong vo ve
Ong vo ve la mot loai kha hung du va nguy hiem boi neu bi dot voi mot lieu luong du co the gay chet nguoi. Tuy nhien, mon chao nau tu ong vo ve non thi beo ngay, thom ngon vo cung, vi the, bat chap nguy hiem nguoi ta van “san” loai ong nay va lam thanh mon chao co mot khong hai.
Chao ong vo ve. Anh: tin.com.vn.
Thuong, de co nguyen lieu nau mon nay, nguoi Phu Huu (Ha Noi), mot trong nhung dia phuong co mon chao doc dao nay, lay ong bang cach dot duoc vao to luc ong da thiu thiu ngu. Luc nay, ong bi khoi lap mat, lua thui canh khong the dot duoc nguoi, ba con bat lay cac tang guong trong to co dac ong non ra de ong nguyen ven khong bi xay xat. Tiep do, ho cho ong vao thau nuoc muoi pha loang roi rua sach, vot ra de rao.
Trong luc lam ong, nguoi ta tranh thu lay bot gao te thom ngon, hoa vao nuoc gieng lang hoac nuoc mua, khuay cho deu roi bac len bep dun nho lua cho soi that deu lam chao chin hoi dac sanh ma khong bi von cuc la duoc.
Tiep theo, bac chao len bep dot lua cho nong, cho mo vao nuoc cho soi, dap dap vai tep toi cho vao phi thom roi cho ong non vao dao di dao lai vai lan cho chin vang deu, mui thom boc len ngao ngat, hap dan…, roi do het chao ong sang noi bot tren bep. Quay deu noi chao len, dun soi them chung 5 phut nua la duoc.
Cho muoi, nuoc mam ngon vao cho vua, cuoi cung la mi chinh, hat tieu va hanh hoa thai nho dao deu bac ra la da co mot noi chao ong vo ve ngon tuyet.
Chao ong vo vo lang Phu Huu phai an nong moi ngon. Bung bat chao len, hup cham cham tung thia nho, nhai nhe nhe tung con ong non lan trong chao de cam nhan duoc het huong vi ngot, beo, thom, cay va ngay ngay cua chao, moi thay mon ngon that dac sac, tuyet voi.
Tuy nhien, neu co ban linh hay thu mon an nay boi le cung kha nhieu nguoi bo mang khi co tim nguyen lieu hoac tham chi la an mon chao nay.
Bo cap ran, nuong
Mon nay co o vung nui Tinh Bien, An Giang va cung doi hoi ban linh cua ca nguoi lam lan nguoi thuong thuc. Bo cap thuong rat nhanh va hung du lai thuong an nau o nhung hoc cay muc, ke da, noi co nhieu bui ram va cao rao vi vay, muon bat duoc no phai vach la, buoi xoi tim ky trong cac hang hoc va… bi can nhu thuong.
Mon bo cap chien hap dan. Anh: monngon.com.
Mac du vay, thit cua loai nay lai rat thom va bo, tri tri duoc nhieu chung benh nhu: nhuc moi, dau lung, dau khop vi the rat nhieu nguoi thich.
Bat duoc bo cap nguoi ta khong cau ky che bien nhieu ma chu yeu la de ran va nuong an ngay. Thit bo cap sau khi ran hoac nuong rat thom, lai gion va de an.
Com Am phu
Cai ten nghe huyen bi, dang so nhung thuc ra mon com nay lai vo cung hien lanh va gan gui voi nguoi Hue.
De lam nen mot to com Am phu, cac nha hang Hue thuong chuan bi nguyen lieu bao gom: com trang, tom, thit nuong, cha lua, trung trang, rau thom, dua leo, do chua... Trong do, com la thanh phan chinh nen viec chon gao de nau la rat quan trong. De com ngon phai chon gao thom, co chat luong tot. Mon com co the dung noi com dien nau tung it mot. Nhung de co mon com mem, de duoc lau ma khong bi kho thi nen ngam gao trong nuoc lanh qua 2 gio roi dung vi de hong thanh com.
Mon com ten Am phu nhung rat nong am, gan gui. Anh: gocbep.com.
Trung chi dung thuan trung vit khong nem nem gia vi, danh tan, roi bac len chao trang. Tom hap chin, lot vo, lay nac tom de rao gia nho bang chay coi lam toi nac tom. Cho vao chao khong lang dau, canh lua vua nong am, cho tom vao, dung dua tre dao deu va lien tuc cho den khi tom toi ra va kho han la co the dung duoc.
Co the dung tay boc tung nhum tom vua lam xong, cha nhe len mot mat nham nhu ray kim loai, ra tre... tom se toi ra nhu bong soi.
Thit tuy khau vi ma co the chon cac loai thit nhu: thit heo nac lung, nac mong..., cat thanh mieng mong co ba ngon tay. Tam uop thit voi cac gia vi nhu: muoi tieu, nuoc mam, duong, toi bam. Sap thit vao vi kep de nuong tren lua than.
Ngoai cac nguyen lieu chinh tren thi khi an con co them cac thanh phan khac nua nhu: cha, rau dua, do chua (kieu, ca rot, giam duong...), tat ca deu cat thanh dang soi nho, trai dep mat thanh hoa van tren mat dia com. Khi an don kem voi chen nuoc mam chua ngot do nguoi an tu pha, chen hanh mo, ot tuoi...
Tuong truyen, mon nay xua la com ban ve dem, chuyen phuc vu cho nhung nguoi lao dong tay chan, lam viec khuya tai dat Co Do. Com duoc ket hop boi nhieu mon an con lai trong ngay tu cac tiem com. Ngay nay, cung voi su phat trien kinh te, xa hoi, mon com Am phu cung duoc nang cap len kha nhieu. Mon an nay gio khong phai chi la mon com lam tu nhung do an thua, con lai trong ngay cua tiem nua ma duoc lua chon che bien tuoi ngon, ky cang.
Hay chia se hinh anh du lich cua ban tai dia chi [email protected] de Ban bien tap KinhNghiemDuLich.org dang tai len Cong thong tin So tay du lich va kham pha cho dong dao ban doc duoc tham khao va chia se nhung cam xuc cua chinh minh.
Những món ăn làm người nghe phải kinh sợ
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Có món cực bổ nhưng cũng cực độc nếu trong quá trình chế biến sơ sểnh; có món thì cái tên lại “dọa chết” người ta khi mới nghe… Song tất cả góp phần làm nên sự phong phú và độc đáo của ẩm thực Việt Nam.