Từ Hà Giang chúng tôi qua Yên Bình (Yên Bái) rồi Bảo Yên (Lào Cai), trở ra quốc lộ 70 dài khoảng 126km. Quốc lộ 70 chạy song song với đường tàu hỏa từ Hà Nội đi Lào Cai. Cảnh vật trên đường từ Hà Giang đi Lào Cai khá đẹp; đồi núi thoai thoải, cây cối tươi xanh dần so với vùng cao nguyên đá Đồng Văn cằn cỗi.
Thời tiết dễ chịu hơn. Các thành viên trong đoàn được dịp thưởng ngoạn cảnh quan lạ mắt.
Chiều vùng ven thị trấn Sapa. Ảnh: Lâm Văn Sơn
Đoạn đường từ Yên Bình qua Bảo Yên là cung đường hấp dẫn nhất, đây là vùng nguyên liệu gỗ để chế biến giấy. Một đoạn nữa là khu vực trồng cây quế. Rừng quế bạt ngàn, trồng dọc theo con đường trải dài vài chục cây số. Con đường từ Hà Giang qua Bảo Yên dẫn qua khu vực của người Nùng. Thỉnh thoảng lại thấy bà con phơi vỏ cây quế hai bên đường.
Dọc theo con đường này chúng tôi bắt gặp nhiều ‘kọn nước’ với khung cảnh đẹp và hữu tình của vùng nông thôn. 'Kọn nước' là guồng máy vận hành dựa vào sức đẩy của dòng nước (sông, suối...) để múc nước rót vào mương dẫn tưới ruộng, vườn hoặc chuyển về bản làng. Trước đây, bà con nông dân ở miền Trung cũng dùng phương tiện này để dẫn nước vào ruộng và gọi đó là guồng xe nước.
Nhà ở của người Nùng ở vùng này rất xinh xắn, dễ thương. Nhà lợp tranh, vách gỗ, thường được dựng cạnh ao cá. Quanh nhà có hàng rào bằng song gỗ. Nhìn xa xa, ẩn hiện trong sương mù xóm nhà cái thấp cái cao theo triền đồi đốc, thấp thoáng những thửa ruộng xanh mượt trông đẹp như những khu resort sinh thái.
"Kọn nước" ở vùng Tây Bắc. Ảnh: Lâm Văn Sơn
Giữa mỗi thửa ruộng, người ta dựng một cái giá cao bằng tre, dùng trong những ngày làm lễ xuống đồng, báo cáo với trời đất công việc làm đất gieo cấy đã hoàn tất và cầu cho mưa thuận gió hòa, thu hoạch sau vụ mùa được tốt. Lễ xuống đồng diễn ra vào đầu vụ mùa mới, sau tết Nguyên đán. Người dân tộc xem Giàng (trời) như là đấng tối thượng, cầu xin Giàng phù hộ cho công việc đồng áng được thuận lợi. Vì vậy, khi làm việc gì người dân tộc cũng làm lễ cáo với trời đất.
Tuy là vùng đèo núi xa xôi nhưng các điểm dừng nghỉ chân, ăn uống dọc tuyến đường này cũng rất tốt. Chỗ ăn, uống sạch sẽ, cảnh trí nên thơ và quan trọng là các món ăn thường lạ miệng nhưng hấp dẫn đối với với khách du lịch. Đa số các món ăn dùng nguyên liệu từ tự nhiên như rau rừng, gà đồi, vịt suối… đậm đà hương vị ngọt ngào vùng quê.
Điểm dừng ở Sapa - Tả Van
Sau bữa cơm trưa, đoàn chúng tôi đi Lào Cai và đến thị trấn Sapa vào buổi chiều. Mưa lâm râm. Không khí se lạnh. Sương mù lãng đãng.
Theo người H’Mông thì Sapa gọi là Sapả nghĩa là ‘bãi cát vàng’. Sapa cách thị xã Lào Cai 38km. Thường thì du khách đi Sapa bằng chuyến tàu đêm từ Hà Nội, đến Lào Cai vào sáng sớm, rồi tiếp tục đi Sapa bằng ô tô. Thị xã Lào Cai (tỉnh Lào Cai) cách Hà Nội 376km và nằm trên độ cao 1.800 mét so mặt biển. Người dân tộc chủ yếu là H’Mông (53%), Dao đỏ (17%) và các dân tộc khác.
Sapa là một địa danh nổi tiếng về du lịch, vừa là tên một thị trấn và một huyện của tỉnh Lào Cai. Khách quốc tế đến Sapa rất đông và vì vậy rất nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đã đầu tư lớn tại Sapa như tập đoàn Victoria, Violet, Royal, các tập đoàn khách sạn trong nước…
Tại thị trấn Sapa có trung tâm cung cấp thông tin và giải quyết những khiếu nại cho khách du lịch. Trung tâm này cũng là nơi trưng bày, bán sản phẩm thủ công mỹ nghệ của người dân tộc trong vùng, bảo tàng của Sapa, là nơi gắn kết doanh nghiệp với nhu cầu khách du lịch...
Trước đây Sapa còn có tên khác do có một mạch nước phụt lên màu đỏ đục, nên người dân tộc ở vùng này còn gọi là "hùng hồ" (nghĩa là "suối đỏ"). Cái tên Sapa cũng từ cái tên của một người Pháp là Francoise de Chapa, người đã tìm ra Sapa năm 1903 lúc đó chỉ đi được bằng ngựa và đi bộ.
Qua nghiên cứu về địa lý, khí hậu, thiên nhiên tại ‘hùng hồ’ hay ‘sapả’ với không khí mát mẻ, trong lành và cảnh quan tuyệt đẹp, những biệt thự của người Pháp đã bắt đầu mọc lên và sau đó cũng giống như Đà Lạt là hàng trăm biệt thự đã được xây dựng. Sapa từ thời Pháp thuộc đã được xem như thủ phủ mùa hè của miền Bắc.
Nhiệt độ trung bình của Sapa là 150C. Giống như thời tiết ở Bà Nà Núi Chúa (Đà Nẵng), một ngày Sapa có bốn mùa. Buổi sáng là mùa xuân không khí tươi mát, cảnh vật thật trong sáng và đẹp, buổi trưa là nắng nhẹ như mùa hè, chiều là mùa thu với mây nhiều và sương mù giăng phủ, cảm giác lành lạnh và rét vào đêm như mùa đông.
Mùa đông là mùa thu hút khách du lịch đến Sapa để thưởng ngoạn hay đón tuyết rơi. Sapa gắn với Hoàng Liên Sơn, là dãy núi có đỉnh Phan Xi Păng cao 3.143m, là đỉnh cao nhất Việt Nam. Tuyến du lịch leo núi chinh phục đỉnh Phan Xi Păng là tuyến du lịch hấp dẫn nhất với chương trình từ 2 đến 4 ngày tùy nhu cầu của du khách.
Chiều hôm sau, chúng tôi đến Tả van, một xã cách Sapa 12km, nơi tổ chức rất nhiều điểm lưu trú trong nhà dân địa phương (homestay) cho du khách quốc tế.
Khách du lịch lưu trú trong nhà và cùng trò chuyện, sinh hoạt với người dân địa phương
là hình thức du lịch rất được ưa chuộng hiện nay ở vùng cao Việt Bắc. Ảnh: Lâm Văn Sơn
Trong khung cảnh yên bình, nghỉ chân trong mái nhà người dân tộc Rái hiếu khách, ngồi nhâm nhi cốc rượu ngô, ngắm nhìn cảnh ruộng bậc thang dưới trời mưa rả rích ... thì cho dù là người hiếu động cách mấy cũng phải chùng xuống, bị căng thẳng lắm cũng sẽ thấy thư thái, buông mình mặc dòng thời gian trôi qua nhẹ nhàng.
Do trận mưa lớn đêm hôm trước, mới sáng sớm lũ đã về. Dòng nước chảy cuồn cuộn đục ngầu. Lần đầu tiên chúng tôi nhìn thấy lũ ở vùng cao. Đôi khi tại Sapa không có mưa nhưng do lượng mưa lớn từ đầu nguồn cũng đủ làm lũ tràn về. Người địa phương thường quan sát sắc màu thay đổi của đất, nước, cây cỏ… từ kinh nghiệm sống mà họ đoán biết được thiên nhiên.
Đêm cuối cùng, trên chuyến tàu từ Lào Cai về Hà Nội, tôi tình cờ gặp một nữ du khách quốc tịch Canada. Qua dăm ba câu thăm hỏi, bà cho biết là ‘chắc chắn’ bà sẽ quay lại Việt Nam. Câu nói sau cùng của người khách Canada ấy thốt ra tự nhiên - “I love Vietnam” - khiến cho một người đang làm việc trong ngành du lịch như tôi rất cảm kích, tự hào.
Kết thúc bài ghi chép "Hành trình đông tây vùng Việt Bắc" theo cung đường từ Bắc Kạn, Cao Bằng, Hà Giang sang Lào Cai, kéo dài suốt 13 ngày đêm, người viết bài này xin ngỏ lời chân thành cảm ơn Công ty TNHH Con đường Tây Bắc đã hỗ trợ tổ chức chuyến khảo sát tuyến du lịch này.
Sau chuyến đi này, chứng kiến cảnh sống khó khăn gian khổ của người dân vùng núi xa xôi trên cung đường Đông Bắc, Lào Cai, các bạn cùng tham gia chuyến khảo sát này đã thống nhất là mỗi khi tổ chức tour tham quan vùng Tây Bắc và Đông Bắc sẽ vận động quyên góp chăn, vải, áo ấm,… những vật dụng thiết yếu cho vùng núi để khách du lịch làm quà tặng cho người dân và trẻ em trên tuyến tham quan. Đây là tuyến du lịch rất có ý nghĩa cho chương trình du lịch đóng góp.
Hãy chia sẻ hình ảnh du lịch của bạn tại địa chỉ [email protected] để Ban biên tập KinhNghiemDuLich.org đăng tải lên Cổng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá cho đông đảo bạn đọc được tham khảo và chia sẻ những cảm xúc của chính mình.
Lang dang may ngan vung cao Tay Bac
Tu Ha Giang chung toi qua Yen Binh (Yen Bai) roi Bao Yen (Lao Cai), tro ra quoc lo 70 dai khoang 126km. Quoc lo 70 chay song song voi duong tau hoa tu Ha Noi di Lao Cai. Canh vat tren duong tu Ha Giang di Lao Cai kha dep; doi nui thoai thoai, cay coi tuoi xanh dan so voi vung cao nguyen da Dong Van can coi.
Thoi tiet de chiu hon. Cac thanh vien trong doan duoc dip thuong ngoan canh quan la mat.
Chieu vung ven thi tran Sapa. Anh: Lam Van Son
Doan duong tu Yen Binh qua Bao Yen la cung duong hap dan nhat, day la vung nguyen lieu go de che bien giay. Mot doan nua la khu vuc trong cay que. Rung que bat ngan, trong doc theo con duong trai dai vai chuc cay so. Con duong tu Ha Giang qua Bao Yen dan qua khu vuc cua nguoi Nung. Thinh thoang lai thay ba con phoi vo cay que hai ben duong.
Doc theo con duong nay chung toi bat gap nhieu ‘kon nuoc’ voi khung canh dep va huu tinh cua vung nong thon. 'Kon nuoc' la guong may van hanh dua vao suc day cua dong nuoc (song, suoi...) de muc nuoc rot vao muong dan tuoi ruong, vuon hoac chuyen ve ban lang. Truoc day, ba con nong dan o mien Trung cung dung phuong tien nay de dan nuoc vao ruong va goi do la guong xe nuoc.
Nha o cua nguoi Nung o vung nay rat xinh xan, de thuong. Nha lop tranh, vach go, thuong duoc dung canh ao ca. Quanh nha co hang rao bang song go. Nhin xa xa, an hien trong suong mu xom nha cai thap cai cao theo trien doi doc, thap thoang nhung thua ruong xanh muot trong dep nhu nhung khu resort sinh thai.
"Kon nuoc" o vung Tay Bac. Anh: Lam Van Son
Giua moi thua ruong, nguoi ta dung mot cai gia cao bang tre, dung trong nhung ngay lam le xuong dong, bao cao voi troi dat cong viec lam dat gieo cay da hoan tat va cau cho mua thuan gio hoa, thu hoach sau vu mua duoc tot. Le xuong dong dien ra vao dau vu mua moi, sau tet Nguyen dan. Nguoi dan toc xem Giang (troi) nhu la dang toi thuong, cau xin Giang phu ho cho cong viec dong ang duoc thuan loi. Vi vay, khi lam viec gi nguoi dan toc cung lam le cao voi troi dat.
Tuy la vung deo nui xa xoi nhung cac diem dung nghi chan, an uong doc tuyen duong nay cung rat tot. Cho an, uong sach se, canh tri nen tho va quan trong la cac mon an thuong la mieng nhung hap dan doi voi voi khach du lich. Da so cac mon an dung nguyen lieu tu tu nhien nhu rau rung, ga doi, vit suoi… dam da huong vi ngot ngao vung que.
Diem dung o Sapa - Ta Van
Sau bua com trua, doan chung toi di Lao Cai va den thi tran Sapa vao buoi chieu. Mua lam ram. Khong khi se lanh. Suong mu lang dang.
Theo nguoi H’Mong thi Sapa goi la Sapa nghia la ‘bai cat vang’. Sapa cach thi xa Lao Cai 38km. Thuong thi du khach di Sapa bang chuyen tau dem tu Ha Noi, den Lao Cai vao sang som, roi tiep tuc di Sapa bang o to. Thi xa Lao Cai (tinh Lao Cai) cach Ha Noi 376km va nam tren do cao 1.800 met so mat bien. Nguoi dan toc chu yeu la H’Mong (53%), Dao do (17%) va cac dan toc khac.
Sapa la mot dia danh noi tieng ve du lich, vua la ten mot thi tran va mot huyen cua tinh Lao Cai. Khach quoc te den Sapa rat dong va vi vay rat nhieu doanh nghiep trong va ngoai nuoc da dau tu lon tai Sapa nhu tap doan Victoria, Violet, Royal, cac tap doan khach san trong nuoc…
Tai thi tran Sapa co trung tam cung cap thong tin va giai quyet nhung khieu nai cho khach du lich. Trung tam nay cung la noi trung bay, ban san pham thu cong my nghe cua nguoi dan toc trong vung, bao tang cua Sapa, la noi gan ket doanh nghiep voi nhu cau khach du lich...
Truoc day Sapa con co ten khac do co mot mach nuoc phut len mau do duc, nen nguoi dan toc o vung nay con goi la "hung ho" (nghia la "suoi do"). Cai ten Sapa cung tu cai ten cua mot nguoi Phap la Francoise de Chapa, nguoi da tim ra Sapa nam 1903 luc do chi di duoc bang ngua va di bo.
Qua nghien cuu ve dia ly, khi hau, thien nhien tai ‘hung ho’ hay ‘sapa’ voi khong khi mat me, trong lanh va canh quan tuyet dep, nhung biet thu cua nguoi Phap da bat dau moc len va sau do cung giong nhu Da Lat la hang tram biet thu da duoc xay dung. Sapa tu thoi Phap thuoc da duoc xem nhu thu phu mua he cua mien Bac.
Nhiet do trung binh cua Sapa la 150C. Giong nhu thoi tiet o Ba Na Nui Chua (Da Nang), mot ngay Sapa co bon mua. Buoi sang la mua xuan khong khi tuoi mat, canh vat that trong sang va dep, buoi trua la nang nhe nhu mua he, chieu la mua thu voi may nhieu va suong mu giang phu, cam giac lanh lanh va ret vao dem nhu mua dong.
Mua dong la mua thu hut khach du lich den Sapa de thuong ngoan hay don tuyet roi. Sapa gan voi Hoang Lien Son, la day nui co dinh Phan Xi Pang cao 3.143m, la dinh cao nhat Viet Nam. Tuyen du lich leo nui chinh phuc dinh Phan Xi Pang la tuyen du lich hap dan nhat voi chuong trinh tu 2 den 4 ngay tuy nhu cau cua du khach.
Chieu hom sau, chung toi den Ta van, mot xa cach Sapa 12km, noi to chuc rat nhieu diem luu tru trong nha dan dia phuong (homestay) cho du khach quoc te.
Khach du lich luu tru trong nha va cung tro chuyen, sinh hoat voi nguoi dan dia phuong
la hinh thuc du lich rat duoc ua chuong hien nay o vung cao Viet Bac. Anh: Lam Van Son
Trong khung canh yen binh, nghi chan trong mai nha nguoi dan toc Rai hieu khach, ngoi nham nhi coc ruou ngo, ngam nhin canh ruong bac thang duoi troi mua ra rich ... thi cho du la nguoi hieu dong cach may cung phai chung xuong, bi cang thang lam cung se thay thu thai, buong minh mac dong thoi gian troi qua nhe nhang.
Do tran mua lon dem hom truoc, moi sang som lu da ve. Dong nuoc chay cuon cuon duc ngau. Lan dau tien chung toi nhin thay lu o vung cao. Doi khi tai Sapa khong co mua nhung do luong mua lon tu dau nguon cung du lam lu tran ve. Nguoi dia phuong thuong quan sat sac mau thay doi cua dat, nuoc, cay co… tu kinh nghiem song ma ho doan biet duoc thien nhien.
Dem cuoi cung, tren chuyen tau tu Lao Cai ve Ha Noi, toi tinh co gap mot nu du khach quoc tich Canada. Qua dam ba cau tham hoi, ba cho biet la ‘chac chan’ ba se quay lai Viet Nam. Cau noi sau cung cua nguoi khach Canada ay thot ra tu nhien - “I love Vietnam” - khien cho mot nguoi dang lam viec trong nganh du lich nhu toi rat cam kich, tu hao.
Ket thuc bai ghi chep "Hanh trinh dong tay vung Viet Bac" theo cung duong tu Bac Kan, Cao Bang, Ha Giang sang Lao Cai, keo dai suot 13 ngay dem, nguoi viet bai nay xin ngo loi chan thanh cam on Cong ty TNHH Con duong Tay Bac da ho tro to chuc chuyen khao sat tuyen du lich nay.
Sau chuyen di nay, chung kien canh song kho khan gian kho cua nguoi dan vung nui xa xoi tren cung duong Dong Bac, Lao Cai, cac ban cung tham gia chuyen khao sat nay da thong nhat la moi khi to chuc tour tham quan vung Tay Bac va Dong Bac se van dong quyen gop chan, vai, ao am,… nhung vat dung thiet yeu cho vung nui de khach du lich lam qua tang cho nguoi dan va tre em tren tuyen tham quan. Day la tuyen du lich rat co y nghia cho chuong trinh du lich dong gop.
Hay chia se hinh anh du lich cua ban tai dia chi [email protected] de Ban bien tap KinhNghiemDuLich.org dang tai len Cong thong tin So tay du lich va kham pha cho dong dao ban doc duoc tham khao va chia se nhung cam xuc cua chinh minh.
Lãng đãng mây ngàn vùng cao Tây Bắc
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Từ Hà Giang chúng tôi qua Yên Bình (Yên Bái) rồi Bảo Yên (Lào Cai), trở ra quốc lộ 70 dài khoảng 126km. Quốc lộ 70 chạy song song với đường tàu hỏa từ Hà Nội đi Lào Cai. Cảnh vật trên đường từ Hà Giang đi Lào Cai khá đẹp; đồi núi thoai thoải, cây cối tươi xanh dần so với vùng cao nguyên đá Đồng Văn cằn cỗi.