21/11/2024
du lịch trong nước ,
4212
Một ngày mùa hè, bạn hãy cùng tôi về với Tuy An, lắng nghe thời gian lan tỏa trên lòng bàn tay, chân bước trên những trầm tích trăm năm và thưởng thức những món ăn dân dã ngon lành.
Nhà thờ Mằng Lăng - Ảnh: Uyên Thu
1. Thị trấn Tuy An (huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên) cách TP Tuy Hòa 30km về phía bắc theo quốc lộ 1A, từ đây xuôi theo hướng đông khoảng 10km là tuyệt tác thiên nhiên ghềnh Đá Đĩa. Nhưng trước khi đến với kiệt tác thiên nhiên ấy, trên đường đi chúng ta cùng nhau ăn sáng nhé! Chẳng cần phải suy nghĩ lâu, bánh hỏi lòng heo ăn với bánh tráng Hòa Đa (xã An Mỹ) thì còn gì tuyệt vời hơn?
Quán khiêm nhường, lặng lẽ hơn so với sự nổi tiếng của nó, không biển hiệu, không quảng cáo nhưng thu hút thực khách theo kiểu rất riêng của mình. Đó là người thành phố thèm ăn một bữa sáng với những miếng lòng còn nóng hổi, là du khách đến với Phú Yên được giới thiệu đặc sản của Tuy An và cả những vị khách “chân đất” thỉnh thoảng ghé quán cho đỡ ghiền.
Lòng heo được lấy ngay tại lò mổ từ 4g sáng còn bốc khói, bánh hỏi được đặt làm, nước mắm do chính tay chị chủ quán ủ sóng sánh vàng, còn bánh tráng được lấy từ làng nghề hơn 200 năm tuổi.
Đập Tam Giang - Ảnh: Ngọc Viên
2. Nắng đã vàng hơn khi chúng ta rời ghềnh Đá Đĩa với những phiến đá lục lăng chồng lên nhau lấn dần ra biển, tạo nên một thắng cảnh độc nhất vô nhị. Chẳng thể chần chừ, phải tiếp tục cuộc hành trình bởi đất Tuy An này luôn làm mê mải bước chân du khách với những trầm tích hàng trăm năm tuổi. Điểm đến kế tiếp là nhà thơ Mằng Lăng nhé!
Trong tác phẩm Xứ Đàng Trong năm 1621, theo nhà truyền giáo người Ý Cristophoro Borri, lúc đó có ba cảng thị chính là Hội An, Nước Mặn, Thanh Chiêm và đây cũng chính là ba trung tâm truyền đạo của Đàng Trong. Các nhà truyền giáo đặt cơ sở tại Nước Mặn (huyện Tuy Phước, Bình Định), bắt đầu xây dựng những cơ sở truyền đạo ở Phú Yên, trong số đó nhà thờ Mằng Lăng (xã An Thạch) là một trong những giáo đường cổ kính và còn nguyên vẹn nhất. Đây cũng là nơi lưu giữ cuốn sách quốc ngữ đầu tiên của VN.
Nhà thờ Mằng Lăng có kiến trúc theo phong cách Gothic, đẹp và hài hòa với thiên nhiên. Tiếng thời gian in dấu trên những bờ tường rêu phong xây bằng những phiến gạch đã có tuổi nhiều thế kỷ, trên những hoa văn chạm trổ cầu kỳ ở những cánh cửa gỗ nặng và dày...
Thời gian vừa như lắng đọng cho ta theo dòng lịch sử mà cũng trôi thật nhanh khiến bụng đã sôi lên. Phải tìm chỗ ăn trưa rồi!
Chùa Đá Trắng - Ảnh: Trần Xuân An
3. Còn gì tuyệt hơn khi được ngồi ăn trưa giữa một nơi mà ta tưởng tượng hàng trăm năm trước tấp nập thương lái đến “ăn” hàng. Làng gốm Quảng Đức, làng lụa Ngân Sơn vang bóng một thời bây giờ chỉ còn trong ký ức, nay là một làng nhỏ yên bình nằm ven sông.
Ngồi trong quán nhỏ ven dòng Ngân Sơn giữa hai làng nghề cổ với đập Tam Giang nối đôi bờ, trong khi đợi món ăn hãy dõi mắt theo những chiếc thuyền nan nhỏ xuôi dòng. Rồi trong tiếng gà trưa cục ta cục tác, ta tận hưởng vị thơm ngậy của con cá mương nướng mặc gió sông táp vào da mặt, cảm nhận cuộc đời an bần lạc đạo sao mà đáng sống!
4. Nắng chiều bắt đầu ngả bóng. Lần ngược lại theo lối vừa đi, đến ngã ba Chí Thạnh rồi xuôi theo con đường thiên lý nam - bắc, độ 20 phút sau đã đến thành An Thổ, thủ phủ của Phú Yên xưa.
Thành có bình đồ hình vuông, mặt tiền quay về hướng đông, mặt nam cách sông Phú Ngân (nhánh của sông Cái) khoảng 400m, mặt bắc cách sông Vét (sông Con) khoảng 150m, bao quanh là chiến hào, rồi đến thành ngoại và bên trong thành nội là công đường của các quan lại nhà Nguyễn. Thời gian đã xóa dần dấu vết của thành xưa, nhưng nếu lần theo thư tịch cổ bạn sẽ bất ngờ khi biết chỗ mình đang ngồi ngày xưa là nơi lính tráng canh giữ thành với tiếng vó ngựa rền vang...
Những gì còn lại của thành cổ An Thổ - Ảnh: Panoramio
Về Tuy An mà không đến chùa Đá Trắng (Từ Quang tự) là một thiếu sót. Chùa tọa lạc trên núi Bạch Thạch thuộc xã An Dân, được xây dựng từ năm 1797 trên núi toàn đá trắng. Chắc năm xưa khi chọn nơi này hòa thượng khai sơn muốn từ đây có thể ngắm cảnh sông đang xuôi bên dưới, đồng cỏ trù phú yên bình xung quanh.
Từ chùa nhìn xuống là dòng Ngân Sơn mềm mại như dải lụa uốn lượn ôm lấy núi. Khí thiêng sông núi tụ hội, chùa trở thành căn cứ của nhiều cuộc khởi nghĩa hưởng ứng chiếu Cần Vương. Vườn chùa có một giống xoài ngon nổi tiếng - xoài tượng Đá Trắng, tương truyền dưới thời nhà Nguyễn còn có tên gọi là “Nhị bảo ngự thiên”, hằng năm đem tiến vua.
Chiều rơi thật nhanh, tiếng chuông thu không đã đổ. Đã đến lúc quay lại Tuy Hòa trước khi trời tối hẳn, trên đường về bạn đừng quên ghé đầm Ô Loan thưởng thức món sò huyết ngon nức tiếng!
Những dòng tin khác:
>> Cà phê Bản Sonate
>> Thịt bò xốt tương
>> Nghề làm muối
>> Vẻ đẹp Saint Helena
>> Theo gót hài nàng Sita
Hãy chia sẻ hình ảnh du lịch của bạn tại địa chỉ [email protected] để Ban biên tập KinhNghiemDuLich.org đăng tải lên Cổng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá cho đông đảo bạn đọc được tham khảo và chia sẻ những cảm xúc của chính mình.
Ve voi Tuy An
Mot ngay mua he, ban hay cung toi ve voi Tuy An, lang nghe thoi gian lan toa tren long ban tay, chan buoc tren nhung tram tich tram nam va thuong thuc nhung mon an dan da ngon lanh.
Nha tho Mang Lang - Anh: Uyen Thu
1. Thi tran Tuy An (huyen Tuy An, tinh Phu Yen) cach TP Tuy Hoa 30km ve phia bac theo quoc lo 1A, tu day xuoi theo huong dong khoang 10km la tuyet tac thien nhien ghenh Da Dia. Nhung truoc khi den voi kiet tac thien nhien ay, tren duong di chung ta cung nhau an sang nhe! Chang can phai suy nghi lau, banh hoi long heo an voi banh trang Hoa Da (xa An My) thi con gi tuyet voi hon?
Quan khiem nhuong, lang le hon so voi su noi tieng cua no, khong bien hieu, khong quang cao nhung thu hut thuc khach theo kieu rat rieng cua minh. Do la nguoi thanh pho them an mot bua sang voi nhung mieng long con nong hoi, la du khach den voi Phu Yen duoc gioi thieu dac san cua Tuy An va ca nhung vi khach “chan dat” thinh thoang ghe quan cho do ghien.
Long heo duoc lay ngay tai lo mo tu 4g sang con boc khoi, banh hoi duoc dat lam, nuoc mam do chinh tay chi chu quan u song sanh vang, con banh trang duoc lay tu lang nghe hon 200 nam tuoi.
Dap Tam Giang - Anh: Ngoc Vien
2. Nang da vang hon khi chung ta roi ghenh Da Dia voi nhung phien da luc lang chong len nhau lan dan ra bien, tao nen mot thang canh doc nhat vo nhi. Chang the chan chu, phai tiep tuc cuoc hanh trinh boi dat Tuy An nay luon lam me mai buoc chan du khach voi nhung tram tich hang tram nam tuoi. Diem den ke tiep la nha tho Mang Lang nhe!
Trong tac pham Xu Dang Trong nam 1621, theo nha truyen giao nguoi Y Cristophoro Borri, luc do co ba cang thi chinh la Hoi An, Nuoc Man, Thanh Chiem va day cung chinh la ba trung tam truyen dao cua Dang Trong. Cac nha truyen giao dat co so tai Nuoc Man (huyen Tuy Phuoc, Binh Dinh), bat dau xay dung nhung co so truyen dao o Phu Yen, trong so do nha tho Mang Lang (xa An Thach) la mot trong nhung giao duong co kinh va con nguyen ven nhat. Day cung la noi luu giu cuon sach quoc ngu dau tien cua VN.
Nha tho Mang Lang co kien truc theo phong cach Gothic, dep va hai hoa voi thien nhien. Tieng thoi gian in dau tren nhung bo tuong reu phong xay bang nhung phien gach da co tuoi nhieu the ky, tren nhung hoa van cham tro cau ky o nhung canh cua go nang va day...
Thoi gian vua nhu lang dong cho ta theo dong lich su ma cung troi that nhanh khien bung da soi len. Phai tim cho an trua roi!
Chua Da Trang - Anh: Tran Xuan An
3. Con gi tuyet hon khi duoc ngoi an trua giua mot noi ma ta tuong tuong hang tram nam truoc tap nap thuong lai den “an” hang. Lang gom Quang Duc, lang lua Ngan Son vang bong mot thoi bay gio chi con trong ky uc, nay la mot lang nho yen binh nam ven song.
Ngoi trong quan nho ven dong Ngan Son giua hai lang nghe co voi dap Tam Giang noi doi bo, trong khi doi mon an hay doi mat theo nhung chiec thuyen nan nho xuoi dong. Roi trong tieng ga trua cuc ta cuc tac, ta tan huong vi thom ngay cua con ca muong nuong mac gio song tap vao da mat, cam nhan cuoc doi an ban lac dao sao ma dang song!
4. Nang chieu bat dau nga bong. Lan nguoc lai theo loi vua di, den nga ba Chi Thanh roi xuoi theo con duong thien ly nam - bac, do 20 phut sau da den thanh An Tho, thu phu cua Phu Yen xua.
Thanh co binh do hinh vuong, mat tien quay ve huong dong, mat nam cach song Phu Ngan (nhanh cua song Cai) khoang 400m, mat bac cach song Vet (song Con) khoang 150m, bao quanh la chien hao, roi den thanh ngoai va ben trong thanh noi la cong duong cua cac quan lai nha Nguyen. Thoi gian da xoa dan dau vet cua thanh xua, nhung neu lan theo thu tich co ban se bat ngo khi biet cho minh dang ngoi ngay xua la noi linh trang canh giu thanh voi tieng vo ngua ren vang...
Nhung gi con lai cua thanh co An Tho - Anh: Panoramio
Ve Tuy An ma khong den chua Da Trang (Tu Quang tu) la mot thieu sot. Chua toa lac tren nui Bach Thach thuoc xa An Dan, duoc xay dung tu nam 1797 tren nui toan da trang. Chac nam xua khi chon noi nay hoa thuong khai son muon tu day co the ngam canh song dang xuoi ben duoi, dong co tru phu yen binh xung quanh.
Tu chua nhin xuong la dong Ngan Son mem mai nhu dai lua uon luon om lay nui. Khi thieng song nui tu hoi, chua tro thanh can cu cua nhieu cuoc khoi nghia huong ung chieu Can Vuong. Vuon chua co mot giong xoai ngon noi tieng - xoai tuong Da Trang, tuong truyen duoi thoi nha Nguyen con co ten goi la “Nhi bao ngu thien”, hang nam dem tien vua.
Chieu roi that nhanh, tieng chuong thu khong da do. Da den luc quay lai Tuy Hoa truoc khi troi toi han, tren duong ve ban dung quen ghe dam O Loan thuong thuc mon so huyet ngon nuc tieng!
Nhung dong tin khac:
>> Ca phe Ban Sonate
>> Thit bo xot tuong
>> Nghe lam muoi
>> Ve dep Saint Helena
>> Theo got hai nang Sita
Hay chia se hinh anh du lich cua ban tai dia chi [email protected] de Ban bien tap KinhNghiemDuLich.org dang tai len Cong thong tin So tay du lich va kham pha cho dong dao ban doc duoc tham khao va chia se nhung cam xuc cua chinh minh.
Về với Tuy An
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Một ngày mùa hè, bạn hãy cùng tôi về với Tuy An, lắng nghe thời gian lan tỏa trên lòng bàn tay, chân bước trên những trầm tích trăm năm và thưởng thức những món ăn dân dã ngon lành.