Đến An Giang, một số khách tham quan, du khảo... còn hầu hết khách vì mục đích tín ngưỡng bởi từ xưa, người dân đã coi núi Sam và vùng Bảy Núi là vùng địa linh, đất Phật.

Du khách tham quan hồ Thủy Liêm và chùa Phật Lớn - núi Cấm - Ảnh: H.Vũ
Tại núi Sam, lễ hội vía Bà hằng năm thường diễn ra từ ngày 22 đến 25-4 âm lịch nhưng những năm gần đây, từ sau Tết Nguyên đán kéo dài đến hết tháng 4 âm lịch, du khách đã bắt đầu đổ về núi Sam và núi Cấm khiến không khí phố núi ngày càng tưng bừng náo nhiệt.
Phố núi tưng bừng
Từ xa xưa, người dân địa phương đã coi núi Sam (Châu Đốc) và vùng Bảy Núi thuộc huyện Tri Tôn và Tịnh Biên - An Giang là một vùng địa linh, vùng đất Phật nên du khách đổ về “Thất Sơn mầu nhiệm” (1) để chiêm bái và vãn cảnh mỗi năm một nhiều.
Ban tổ chức lễ hội Văn hóa quốc gia vía Bà Chúa Xứ cho biết mỗi năm thị xã Châu Đốc thu hút gần 2 triệu lượt người đến hành hương và du lịch, nhất là từ khi các loại hình du lịch sinh thái và du lịch nghỉ dưỡng phát triển, giúp ngành du lịch An Giang có nhiều ưu thế nổi bật, trong đó hấp dẫn nhất là núi Sam với nhiều hệ thống nhà hàng, khách sạn được đầu tư khá đồng bộ.

Khách hành hương viếng miếu Bà Chúa Xứ - núi Sam, Châu Đốc - Ảnh: H.Vũ
Thông thường sau khi viếng Bà Chúa Xứ ở Châu Đốc, đa số du khách đều đổ về vùng Bảy Núi, lần lượt tham quan núi Cấm, núi Két, núi Cô Tô... là nơi thủy tú sơn kỳ, cảnh quan tươi đẹp, khí hậu trong lành và mát mẻ. Đặc biệt là núi Cấm, nơi Trịnh Hoài Đức đã có lần cảm khái Hang núi ngậm mây, suối cong nhã ngọc, rất xứng danh là vùng đất bửu ngọc như người đời thường gọi Tu phật Phú Yên, tu tiên Bảy Núi.
Không chỉ tham quan các quần thể du lịch, về Bảy Núi, khách thích tìm hiểu lịch sử còn có dịp ghé thăm hơn 50 ngôi chùa của người Khmer hoặc các chùa Phi Lai, Tam Bửu và nhà mồ Ba Chúc, nơi ghi dấu tội ác của bọn diệt chủng PônPôt. Ấn tượng nhất là đồi Tức Dụp. Kế đến là khu du lịch Xoài So ở núi Tô hoặc khu di tích cách mạng Ô Tà Sóc, khu căn cứ được coi là “Bản anh hùng ca vùng Bày Núi”.
Với khách nước ngoài, không chỉ choáng ngợp trước phong cảnh kỳ vĩ của núi rừng, đôi khi chuyến đi cũng trở nên đặc biệt bởi tiếng xe ngựa, xe bò lốp cốp trên các đoạn đường đổ về Châu Lăng, Lương Phi, Ba Chúc. Nơi đây mọi người còn có dịp tham quan các mô hình nuôi hươu, nai, rắn; các khu vườn trồng trầm và tận mắt chứng kiến thanh niên người dân tộc hiền lành, chất phác chuyên sống bằng nghề trèo cây lấy nước thốt nốt, mang vị ngọt đến cho mọi người.

Khách hành hương đổ bộ lên núi Cấm vào những ngày tháng 3 - Ảnh: H.Vũ
Ở Châu Đốc và vùng bán sơn địa Bảy Núi, không những yêu thích cuộc sống chân chất, bình dị của cư dân miền núi, nhiều người còn mê các món ngon vật lạ như khô bò, lạp xưởng bò, cháo bò, thịt bò xào lá vang, gà hấp lá trúc và bánh xèo núi Cấm ăn với 12 loại rau rừng độc đáo, hương vị nồng nàn khó quên.
Ngon nhất là trái cây và rau củ trồng trên núi Cấm, núi Dài như xoài, mít, bơ, chuối, đu đủ, sầu riêng… Chưa kể đây còn là xứ sở của nhiều đặc sản nổi tiếng như đường thốt nốt, tháng 3 mùa sầu đâu, Châu Đốc vương quốc mắm…
Hiện chính quyền địa phương đang nỗ lực nâng cao chất lượng sinh hoạt hội hè, ẩm thực và vệ sinh môi trường đồng thời ra sức bảo tồn rừng để làm xanh hóa môi sinh. Năm 2013, ngành du lịch ước đoán lượng khách sẽ tăng lên đáng kể nên ban tổ chức lễ hội đang cố gắng nâng cấp và phát triển các khu vui chơi giải trí, nhà nghỉ, khách sạn, quán ăn nhằm giữ chân khách lâu ngày.

Phố núi Châu Đốc trong mùa lễ hội - Ảnh: H.Vũ
Tiềm năng không xa...
Nhằm thỏa mãn nhu cầu đời sống tâm linh, không chỉ các ngày lễ, ngay cả ngày thường khách hành hương cũng chen nhau đến điện thờ để cầu tài cầu lộc giữa khói hương nghi ngút. Sau khi cúng Bà, đoàn người qua viếng Tây An cổ tự và lần lượt chiêm bái các di tích khác như chùa Hang, trại Ruộng, đình Thới Sơn… những vùng đất còn ẩn chứa nhiều huyền thoại.
Những ngày này, từ trên những đỉnh cao nhìn xuống chân núi, những dòng người nối đuôi nhau giống như một con rắn khổng lồ đang cuộn mình trườn lên cao.
Từ khi lễ hội vía Bà Chúa Xứ được nâng lên thành lễ hội văn hóa cấp quốc gia, ban tổ chức lễ hội đã có nhiều nỗ lực trong việc nâng cao chất lượng văn hóa lễ hội.
Cái đẹp của Bảy Núi là cái đẹp mộc mạc chân quê. Mỗi ngọn núi, mỗi ngôi chùa, mỗi phum sóc đều còn mang dấu ấn của thời kỳ khai hoang nên rất dễ làm say đắm lòng người. Từ năm 2005, UBND thị xã Châu Đốc đã đầu tư cho các công trình giao thông, thương mại và quy hoạch các khu vui chơi giải trí, phấn đấu đưa Châu Đốc lên thành một đô thị du lịch nhưng vẫn giữ được nét đẹp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại và đến nay đã trở thành trung tâm thương mại - dịch vụ hấp dẫn của đồng bằng sông Cửu Long.

Đặc sản thốt nốt mùa lễ hội - Ảnh: H.Vũ
Hiện các tuyến đường tráng ximăng từ chân núi Cấm đến chùa Phật Lớn dành cho khách hành hương vừa leo núi vừa vãn cảnh đã khai thông.
Nay mai, khi các hạng mục công trình được hoàn chỉnh, khu du lịch núi Cấm và các trung tâm du lịch ở An Giang sẽ giữ được nét đẹp hài hòa giữa cảnh quan thiên nhiên với cảnh quan nhân văn, giữa công trình kiến trúc với công trình thiên tạo như ao, hồ, suối, hang động để các khu du lịch ở các huyện miền núi An Giang thật sự trở thành khu du lịch sinh thái, văn hóa, giáo dục, lịch sử độc đáo nhất ở miền Tây.
(1) Tên cuốn sách “Thất sơn mầu nhiệm” của Dật Sĩ và Nguyễn Văn Hầu.
Vieng "dat Phat" nui Sam - Bay Nui
Den An Giang, mot so khach tham quan, du khao... con hau het khach vi muc dich tin nguong boi tu xua, nguoi dan da coi nui Sam va vung Bay Nui la vung dia linh, dat Phat.

Du khach tham quan ho Thuy Liem va chua Phat Lon - nui Cam - Anh: H.Vu
Tai nui Sam, le hoi via Ba hang nam thuong dien ra tu ngay 22 den 25-4 am lich nhung nhung nam gan day, tu sau Tet Nguyen dan keo dai den het thang 4 am lich, du khach da bat dau do ve nui Sam va nui Cam khien khong khi pho nui ngay cang tung bung nao nhiet.
Pho nui tung bung
Tu xa xua, nguoi dan dia phuong da coi nui Sam (Chau Doc) va vung Bay Nui thuoc huyen Tri Ton va Tinh Bien - An Giang la mot vung dia linh, vung dat Phat nen du khach do ve “That Son mau nhiem” (1) de chiem bai va van canh moi nam mot nhieu.
Ban to chuc le hoi Van hoa quoc gia via Ba Chua Xu cho biet moi nam thi xa Chau Doc thu hut gan 2 trieu luot nguoi den hanh huong va du lich, nhat la tu khi cac loai hinh du lich sinh thai va du lich nghi duong phat trien, giup nganh du lich An Giang co nhieu uu the noi bat, trong do hap dan nhat la nui Sam voi nhieu he thong nha hang, khach san duoc dau tu kha dong bo.

Khach hanh huong vieng mieu Ba Chua Xu - nui Sam, Chau Doc - Anh: H.Vu
Thong thuong sau khi vieng Ba Chua Xu o Chau Doc, da so du khach deu do ve vung Bay Nui, lan luot tham quan nui Cam, nui Ket, nui Co To... la noi thuy tu son ky, canh quan tuoi dep, khi hau trong lanh va mat me. Dac biet la nui Cam, noi Trinh Hoai Duc da co lan cam khai Hang nui ngam may, suoi cong nha ngoc, rat xung danh la vung dat buu ngoc nhu nguoi doi thuong goi Tu phat Phu Yen, tu tien Bay Nui.
Khong chi tham quan cac quan the du lich, ve Bay Nui, khach thich tim hieu lich su con co dip ghe tham hon 50 ngoi chua cua nguoi Khmer hoac cac chua Phi Lai, Tam Buu va nha mo Ba Chuc, noi ghi dau toi ac cua bon diet chung PonPot. An tuong nhat la doi Tuc Dup. Ke den la khu du lich Xoai So o nui To hoac khu di tich cach mang O Ta Soc, khu can cu duoc coi la “Ban anh hung ca vung Bay Nui”.
Voi khach nuoc ngoai, khong chi choang ngop truoc phong canh ky vi cua nui rung, doi khi chuyen di cung tro nen dac biet boi tieng xe ngua, xe bo lop cop tren cac doan duong do ve Chau Lang, Luong Phi, Ba Chuc. Noi day moi nguoi con co dip tham quan cac mo hinh nuoi huou, nai, ran; cac khu vuon trong tram va tan mat chung kien thanh nien nguoi dan toc hien lanh, chat phac chuyen song bang nghe treo cay lay nuoc thot not, mang vi ngot den cho moi nguoi.

Khach hanh huong do bo len nui Cam vao nhung ngay thang 3 - Anh: H.Vu
O Chau Doc va vung ban son dia Bay Nui, khong nhung yeu thich cuoc song chan chat, binh di cua cu dan mien nui, nhieu nguoi con me cac mon ngon vat la nhu kho bo, lap xuong bo, chao bo, thit bo xao la vang, ga hap la truc va banh xeo nui Cam an voi 12 loai rau rung doc dao, huong vi nong nan kho quen.
Ngon nhat la trai cay va rau cu trong tren nui Cam, nui Dai nhu xoai, mit, bo, chuoi, du du, sau rieng… Chua ke day con la xu so cua nhieu dac san noi tieng nhu duong thot not, thang 3 mua sau dau, Chau Doc vuong quoc mam…
Hien chinh quyen dia phuong dang no luc nang cao chat luong sinh hoat hoi he, am thuc va ve sinh moi truong dong thoi ra suc bao ton rung de lam xanh hoa moi sinh. Nam 2013, nganh du lich uoc doan luong khach se tang len dang ke nen ban to chuc le hoi dang co gang nang cap va phat trien cac khu vui choi giai tri, nha nghi, khach san, quan an nham giu chan khach lau ngay.

Pho nui Chau Doc trong mua le hoi - Anh: H.Vu
Tiem nang khong xa...
Nham thoa man nhu cau doi song tam linh, khong chi cac ngay le, ngay ca ngay thuong khach hanh huong cung chen nhau den dien tho de cau tai cau loc giua khoi huong nghi ngut. Sau khi cung Ba, doan nguoi qua vieng Tay An co tu va lan luot chiem bai cac di tich khac nhu chua Hang, trai Ruong, dinh Thoi Son… nhung vung dat con an chua nhieu huyen thoai.
Nhung ngay nay, tu tren nhung dinh cao nhin xuong chan nui, nhung dong nguoi noi duoi nhau giong nhu mot con ran khong lo dang cuon minh truon len cao.
Tu khi le hoi via Ba Chua Xu duoc nang len thanh le hoi van hoa cap quoc gia, ban to chuc le hoi da co nhieu no luc trong viec nang cao chat luong van hoa le hoi.
Cai dep cua Bay Nui la cai dep moc mac chan que. Moi ngon nui, moi ngoi chua, moi phum soc deu con mang dau an cua thoi ky khai hoang nen rat de lam say dam long nguoi. Tu nam 2005, UBND thi xa Chau Doc da dau tu cho cac cong trinh giao thong, thuong mai va quy hoach cac khu vui choi giai tri, phan dau dua Chau Doc len thanh mot do thi du lich nhung van giu duoc net dep hai hoa giua truyen thong va hien dai va den nay da tro thanh trung tam thuong mai - dich vu hap dan cua dong bang song Cuu Long.

Dac san thot not mua le hoi - Anh: H.Vu
Hien cac tuyen duong trang ximang tu chan nui Cam den chua Phat Lon danh cho khach hanh huong vua leo nui vua van canh da khai thong.
Nay mai, khi cac hang muc cong trinh duoc hoan chinh, khu du lich nui Cam va cac trung tam du lich o An Giang se giu duoc net dep hai hoa giua canh quan thien nhien voi canh quan nhan van, giua cong trinh kien truc voi cong trinh thien tao nhu ao, ho, suoi, hang dong de cac khu du lich o cac huyen mien nui An Giang that su tro thanh khu du lich sinh thai, van hoa, giao duc, lich su doc dao nhat o mien Tay.
(1) Ten cuon sach “That son mau nhiem” cua Dat Si va Nguyen Van Hau.
Viếng "đất Phật" núi Sam - Bảy Núi
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Đến An Giang, một số khách tham quan, du khảo... còn hầu hết khách vì mục đích tín ngưỡng bởi từ xưa, người dân đã coi núi Sam và vùng Bảy Núi là vùng địa linh, đất Phật.