Thung Khe cũng giống như bao con đèo khác trên đường Tây Bắc, chẳng có gì đặc sắc, nhưng lại lôi cuốn chúng tôi bằng sương mù đặc quánh giữa đêm đen, bằng nồi ngô luộc bốc khói nghi ngút bên dãy quán xiêu vẹo giữa đỉnh đèo trong chiều buốt giá và bằng biển mây bồng bềnh đẹp tựa trong mơ dâng tràn thung lũng buổi sớm mai.
Nói đến đèo dốc miền núi cao phía bắc, người ta chỉ biết đến Pha Đin, Ô Quy Hồ, Mã Pì Lèng..., chí ít thì cũng là đèo Giàng, đèo Gió, chứ nói Thung Khe thì chả mấy ai biết. Tôi cũng thế, lần nào bắt đầu vòng cung Tây Bắc theo quốc lộ 6 qua Hòa Bình lên Mộc Châu, Sơn La cũng đi qua con đèo này, nhưng phải đến lần thứ ba, thứ tư gì đấy mới biết tên nó là Thung Khe. Với nhiều người, Thung Khe không quá hùng vĩ về cảnh sắc, nhưng lại khá nổi tiếng về tai nạn. Đèo cao vực sâu thì Thung Khe tất chẳng bằng Mã Pì Lèng, Ô Quy Hồ..., nhưng có lẽ vì đông xe tải, xe khách chạy quốc lộ 6 – tuyến đường nối Hà Nội với Tây Bắc, lại bởi cứ rong ruổi cung đường Tây Bắc là phải đi qua đây, hoặc vì gì nữa tôi không rõ, nên năm nào cũng nghe tai nạn ở đây, ít là một vụ, nhiều thì đếm quá một bàn tay, chỉ riêng trong giới phượt.

Những quán hàng trong sương trên đỉnh đèo Thung Khe.
Thế mà tôi - mỗi lần nhớ về Thung Khe - lại chẳng nghĩ đến đèo cao vực sâu, mà chỉ nhớ đến những thứ rất đẹp và bình dị, là biển mây và... ngô luộc. Chẳng phải vì tôi là “tay lái lụa”. Cũng vì tôi chẳng cầm lái bao giờ, chỉ ngồi sau cười tít mắt khi chiếc xe đổ đèo vun vút, hay chun mũi hít hà mùi ngô luộc bốc khói thơm sực trên đỉnh đèo, nên... “điếc không sợ súng”.
Lần đầu tiên tôi vượt Thung Khe là buổi tối. Lần ấy vừa kịp qua dốc Cun, dốc Kẽm, đến Thung Khe thì trời sập tối. Người và xe bồng bềnh trong sương, không còn nhìn thấy đường. Đèn pha phản chiếu sương mù lóa mắt, chỉ còn cách nhấp nháy xinhan đèn vàng dò dẫm theo vạch sơn trắng giữa đường mà đi, thỉnh thoảng lại giật mình hú hồn lách qua một chiếc xe tải kềnh càng bò rì rì giữa đường. Đi mãi vẫn thấy quanh co khúc khuỷu, vẫn dốc chồng dốc ngược lên trời đêm tối mịt, lờ mờ đoán rằng mình đang qua đèo. Chỉ đến lúc quay về, khi trời chiều còn sáng, mới sững sờ biết mình đã vượt con đèo cao ngất dốc ngược quanh co, cua tay áo khúc khuỷu giữa đêm tối và sương mù quánh đặc như cháo – “đặc sản” của Thung Khe.

Biển mây tràn thung lũng.
Giờ thì đã qua Thung Khe bao lần, cũng là bấy nhiêu bận ghé vào dãy quán lợp lá xiêu vẹo giữa đỉnh đèo. Lấy cớ là để cho xe dừng, cho gối chồn chân mỏi nghỉ ngơi, nhưng chủ yếu là để được xúm xít quanh bếp ngô luộc nghi ngút khói. Dãy quán tồi tàn ấy bán đủ thứ: Ngô luộc, mía tía, cơm lam, cải mèo, thêm đôi ba thân cây rêu mốc treo nhánh lan rừng, nhưng chúng tôi chỉ chúi mũi vào nồi ngô luộc. Co ro chen chúc trên chiếc bàn, hay gọi là phản cũng đúng, ghép lại từ những cây gỗ xù xì, xuýt xoa gặm bắp ngô luộc nóng hổi, mơ màng ngắm thung lũng dưới chân đèo, chẳng có gì thú vị bằng. Có lần về muộn, từ Mộc Châu xuống đến Thung Khe đã sâm sẩm tối, đã bảo nhau đi thẳng, nhưng qua đỉnh đèo, tất cả lại tấp xe vào dãy quán, vớt vát những bắp ngô luộc cuối nồi trên bếp than đỏ gần tàn. Cứ như thể không dừng giữa đỉnh đèo, không ăn bắp ngô luộc, thì như thiếu thiếu cái gì, như chuyến đi không trọn vẹn.
Qua Thung Khe bao lần, cũng là bấy nhiêu bận mê mải ngắm thung lũng trải dài dưới chân đèo. Thung Khe một ngày như có bốn mùa. Sáng trong trẻo, thung lũng dưới chân đèo mướt những thảm xanh đầy sức sống mùa xuân. Trưa chói chang, nắng từ trời cao xanh ngắt đổ ập xuống thung lũng cái oi ả ngày hè. Chiều dìu dịu, con đường đèo như dải lụa vắt ngang lưng núi chìm trong ánh vàng man mác mùa thu. Rồi khi đêm buông, sương mù kín đặc, trời quá mù ra mưa ướt lạnh tê tái như ngày đông giá.
Nhưng tuyệt nhất là khi Thung Khe dâng mây ngập đỉnh đèo. Có những tay lái vượt Thung Khe đến mòn lốp xe, nhưng cũng mới một hai lần được chiêm ngưỡng biển mây dưới chân đèo. Tôi thì mới một lần được Thung Khe cho thưởng mây, ngất ngây đến mãi sau này. Một biển mây trắng tinh bồng bềnh từ từ dâng lên từ dưới thung lũng. Cỏ cây, núi non dần chìm ngập trong mây. Lên đến ngang đỉnh đèo, biển mây lững lờ thả trôi. Dãy quán đen đúa, xiêu vẹo in hình trên biển mây trắng, đẹp liêu trai, ma mị. Mây luồn qua vách quán, vờn quanh làn khói bếp, ôm ấp những kẻ lữ hành đang ngây người trước cảnh sắc tựa chốn bồng lai. Mây trắng xốp như bông, khiến lũ chúng tôi thi nhau giơ tay nắm lấy những cục mây trắng, để thấy tay mình tan biến trong không khí ướt lạnh, hồn nhiên như lũ trẻ lên ba. Có đứa còn mơ màng, ước được ngả lưng trên biển mây bồng bềnh giữa lưng núi.
Nhưng chúng tôi chỉ ước thế thôi, chưa hồn nhiên đến mức thả mình vào giữa biển mây trắng xốp đầy mời gọi kia, bởi biết rằng dưới biển mây ấy là vực sâu thăm thẳm, sẵn sàng nuốt chửng những gì sểnh chân rơi xuống.
Hà Nội đang mưa phùn, rét buốt. Bất giác lại nhớ đến những lúc vượt Thung Khe trong sương mù ướt lạnh tê tái, lại thèm bắp ngô luộc bốc khói giữa biển mây bồng bềnh trên đỉnh đèo.
Hãy chia sẻ hình ảnh du lịch của bạn tại địa chỉ [email protected] để Ban biên tập KinhNghiemDuLich.org đăng tải lên Cổng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá cho đông đảo bạn đọc được tham khảo và chia sẻ những cảm xúc của chính mình.
May troi tren deo Thung Khe
Thung Khe cung giong nhu bao con deo khac tren duong Tay Bac, chang co gi dac sac, nhung lai loi cuon chung toi bang suong mu dac quanh giua dem den, bang noi ngo luoc boc khoi nghi ngut ben day quan xieu veo giua dinh deo trong chieu buot gia va bang bien may bong benh dep tua trong mo dang tran thung lung buoi som mai.
Noi den deo doc mien nui cao phia bac, nguoi ta chi biet den Pha Din, O Quy Ho, Ma Pi Leng..., chi it thi cung la deo Giang, deo Gio, chu noi Thung Khe thi cha may ai biet. Toi cung the, lan nao bat dau vong cung Tay Bac theo quoc lo 6 qua Hoa Binh len Moc Chau, Son La cung di qua con deo nay, nhung phai den lan thu ba, thu tu gi day moi biet ten no la Thung Khe. Voi nhieu nguoi, Thung Khe khong qua hung vi ve canh sac, nhung lai kha noi tieng ve tai nan. Deo cao vuc sau thi Thung Khe tat chang bang Ma Pi Leng, O Quy Ho..., nhung co le vi dong xe tai, xe khach chay quoc lo 6 – tuyen duong noi Ha Noi voi Tay Bac, lai boi cu rong ruoi cung duong Tay Bac la phai di qua day, hoac vi gi nua toi khong ro, nen nam nao cung nghe tai nan o day, it la mot vu, nhieu thi dem qua mot ban tay, chi rieng trong gioi phuot.

Nhung quan hang trong suong tren dinh deo Thung Khe.
The ma toi - moi lan nho ve Thung Khe - lai chang nghi den deo cao vuc sau, ma chi nho den nhung thu rat dep va binh di, la bien may va... ngo luoc. Chang phai vi toi la “tay lai lua”. Cung vi toi chang cam lai bao gio, chi ngoi sau cuoi tit mat khi chiec xe do deo vun vut, hay chun mui hit ha mui ngo luoc boc khoi thom suc tren dinh deo, nen... “diec khong so sung”.
Lan dau tien toi vuot Thung Khe la buoi toi. Lan ay vua kip qua doc Cun, doc Kem, den Thung Khe thi troi sap toi. Nguoi va xe bong benh trong suong, khong con nhin thay duong. Den pha phan chieu suong mu loa mat, chi con cach nhap nhay xinhan den vang do dam theo vach son trang giua duong ma di, thinh thoang lai giat minh hu hon lach qua mot chiec xe tai kenh cang bo ri ri giua duong. Di mai van thay quanh co khuc khuyu, van doc chong doc nguoc len troi dem toi mit, lo mo doan rang minh dang qua deo. Chi den luc quay ve, khi troi chieu con sang, moi sung so biet minh da vuot con deo cao ngat doc nguoc quanh co, cua tay ao khuc khuyu giua dem toi va suong mu quanh dac nhu chao – “dac san” cua Thung Khe.

Bien may tran thung lung.
Gio thi da qua Thung Khe bao lan, cung la bay nhieu ban ghe vao day quan lop la xieu veo giua dinh deo. Lay co la de cho xe dung, cho goi chon chan moi nghi ngoi, nhung chu yeu la de duoc xum xit quanh bep ngo luoc nghi ngut khoi. Day quan toi tan ay ban du thu: Ngo luoc, mia tia, com lam, cai meo, them doi ba than cay reu moc treo nhanh lan rung, nhung chung toi chi chui mui vao noi ngo luoc. Co ro chen chuc tren chiec ban, hay goi la phan cung dung, ghep lai tu nhung cay go xu xi, xuyt xoa gam bap ngo luoc nong hoi, mo mang ngam thung lung duoi chan deo, chang co gi thu vi bang. Co lan ve muon, tu Moc Chau xuong den Thung Khe da sam sam toi, da bao nhau di thang, nhung qua dinh deo, tat ca lai tap xe vao day quan, vot vat nhung bap ngo luoc cuoi noi tren bep than do gan tan. Cu nhu the khong dung giua dinh deo, khong an bap ngo luoc, thi nhu thieu thieu cai gi, nhu chuyen di khong tron ven.
Qua Thung Khe bao lan, cung la bay nhieu ban me mai ngam thung lung trai dai duoi chan deo. Thung Khe mot ngay nhu co bon mua. Sang trong treo, thung lung duoi chan deo muot nhung tham xanh day suc song mua xuan. Trua choi chang, nang tu troi cao xanh ngat do ap xuong thung lung cai oi a ngay he. Chieu diu diu, con duong deo nhu dai lua vat ngang lung nui chim trong anh vang man mac mua thu. Roi khi dem buong, suong mu kin dac, troi qua mu ra mua uot lanh te tai nhu ngay dong gia.
Nhung tuyet nhat la khi Thung Khe dang may ngap dinh deo. Co nhung tay lai vuot Thung Khe den mon lop xe, nhung cung moi mot hai lan duoc chiem nguong bien may duoi chan deo. Toi thi moi mot lan duoc Thung Khe cho thuong may, ngat ngay den mai sau nay. Mot bien may trang tinh bong benh tu tu dang len tu duoi thung lung. Co cay, nui non dan chim ngap trong may. Len den ngang dinh deo, bien may lung lo tha troi. Day quan den dua, xieu veo in hinh tren bien may trang, dep lieu trai, ma mi. May luon qua vach quan, von quanh lan khoi bep, om ap nhung ke lu hanh dang ngay nguoi truoc canh sac tua chon bong lai. May trang xop nhu bong, khien lu chung toi thi nhau gio tay nam lay nhung cuc may trang, de thay tay minh tan bien trong khong khi uot lanh, hon nhien nhu lu tre len ba. Co dua con mo mang, uoc duoc nga lung tren bien may bong benh giua lung nui.
Nhung chung toi chi uoc the thoi, chua hon nhien den muc tha minh vao giua bien may trang xop day moi goi kia, boi biet rang duoi bien may ay la vuc sau tham tham, san sang nuot chung nhung gi senh chan roi xuong.
Ha Noi dang mua phun, ret buot. Bat giac lai nho den nhung luc vuot Thung Khe trong suong mu uot lanh te tai, lai them bap ngo luoc boc khoi giua bien may bong benh tren dinh deo.
Hay chia se hinh anh du lich cua ban tai dia chi [email protected] de Ban bien tap KinhNghiemDuLich.org dang tai len Cong thong tin So tay du lich va kham pha cho dong dao ban doc duoc tham khao va chia se nhung cam xuc cua chinh minh.
Mây trời trên đèo Thung Khe
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Thung Khe cũng giống như bao con đèo khác trên đường Tây Bắc, chẳng có gì đặc sắc, nhưng lại lôi cuốn chúng tôi bằng sương mù đặc quánh giữa đêm đen, bằng nồi ngô luộc bốc khói nghi ngút bên dãy quán xiêu vẹo giữa đỉnh đèo trong chiều buốt giá và bằng biển mây bồng bềnh đẹp tựa trong mơ dâng tràn thung lũng buổi sớm mai.