15/2/2025
ẩm thực du lịch ,
12795
Thị trấn huyện Cầu Kè của tỉnh Trà Vinh không nổi tiếng trên bản đồ du lịch miền Tây nhưng có vài đặc sản khiến du khách khó quên nếu có dịp thưởng thức như gỏi “xái pấu”, “xái pấu” hầm xương (giò, đùi heo...), “xái pấu” chiên hột vịt...; dừa sáp; bún nước lèo; “xim lo”; đặc biệt là món dơi sen.
Tiết canh dơi sen ở Cầu Kè, Trà Vinh. Ảnh: Cúc Tần
Đến thị trấn Cầu Kè, hỏi người địa phương thì ai cũng sẽ vui vẻ chỉ đường cho khách đến quán dơi sen dễ dàng. Quán nầy nằm cách trung tâm thị trấn chừng 2 cây số, ở ấp Chông Nô 3 (xã Hòa Tân). Tuy là một quán nhỏ, nhưng thực đơn có đủ một lô “5 món ăn chơi” toàn từ dơi sen: luộc, nướng, khìa, lẩu cháo đậu xanh và gần đây có thêm món mới toanh là tiết canh dơi sen.
Một số người ta cho rằng, dơi sen là động vật hoang dã nên quán làm thịt chúng là phạm luật. Nhưng nói vậy là chưa chính xác, xét ở khía cạnh khác, đó chính là hành vi tích cực bảo vệ môi trường. Vì, dơi sen là loại phá hoại cây trái, mùa màng của nông dân, chẳng kém gì loài chuột. Nên đánh bắt dơi sen là cách tốt nhất để bảo vệ thành quả lao động của nông dân.
Dơi sen là là loại có cánh, đầu như đầu chuột, có lông màu đen, nhỏ hơn dơi quạ, lớn hơn dơi muỗi nên người ta còn gọi là “chuột bay”. Chúng sống thành bầy đàn, ăn trái cây vườn. Khoảng chập tối, người ta chuẩn bị dơi mồi, lưới vợt, giỏ đựng để đi săn bắt chúng. Nếu không có dơi mồi, người ta phải biết cách thổi để dẫn dụ chúng bằng cách dùng lá mì kẹp trong hai bàn tay thổi tạo giả tiếng dơi kêu. Khi dơi mồi hoặc người thổi dẫn dụ được dơi đến thì dùng vợt huơ bắt lấy chúng. Mùa săn bắt dơi sen nhiều nhất là vào mùa trái cây chín rộ. Lúc này, người ta sẽ bắt những chú dơi mập mạp, thịt thơm ngon.
Tiết canh Việt dưới ống kính nhiếp ảnh gia Dominic Blewett
Quán dơi sen ở ấp Chông Nô 3 từ lâu “nức tiếng” với món lẩu cháo dơi sen đậu xanh, vì toàn thực hiện, pha chế từ những con dơi sống. Nay, quán có “chiêu” mới, hấp dẫn ngay những thực khách sành ăn với món tiết canh dơi sen. Dơi sống sau khi lột da, chặt đầu, bóc bỏ ngũ tạng, rửa sạch, người ta bằm cả thịt và xương dơi thật nhỏ. Sau đó bắc chảo lên bếp lửa. Khi chảo nóng, cho dầu hoặc mỡ vào. Dầu hoặc mỡ sôi thì cho thịt dơi bằm vào, xào với củ hành tím, tỏi, khế, rồi nêm gia vị vừa ăn.
Trong khi đó người ta đã chuẩn bị sẵn số tiết lấy từ 10 con dơi, đủ cho một dĩa tiết canh. Tiết lấy được được cho vào một ít nước mắm nhứt cùng một ít nước đun sôi để nguội để “hãm”, không cho đông. Một chiếc dĩa tinh tươm sắp sẵn cà chua xung quanh vành dĩa, cho đẹp, sẵn sàng cho số thịt dơi xào chín trên chảo xúc trải vun lên. Cuối cùng, người ta rưới số tiết dơi đều khắp thịt dơi bằm xào chín rồi rắc ngò gai bằm nhỏ cùng đậu phộng rang bóc bỏ vỏ và những lát ớt sừng trâu đỏ tươi đều khắp trên mặt dĩa tiết canh dơi, thật hấp dẫn trước khi dọn ra bàn.
Trên bàn cũng đã có sẵn dĩa bánh tráng nem cùng dĩa rau thơm với ngò gai, ngò om, húng lủi, quế, hẹ xanh mướt mắt. Cạnh dĩa tiết canh và dĩa rau xanh còn có sự “phụ trợ” của chén nước mắm nhĩ với vài lát ớt sừng trâu thả bồng bềnh, một chén nhỏ muối tiêu, một chén nhỏ ớt sừng trâu, một chén nhỏ chanh cắt miếng và một dĩa nước đun sôi để nguội. Bấy giờ thực khách bắt tay vào thưởng thức “đặc sản” Cầu Kè.
Nhẹ tay gỡ miếng bánh tráng nem, lướt nhẹ mặt nước đun sôi để nguội trong dĩa, rồi trải trên lòng bàn tay. Thực khách gắp sắp các loại rau thơm lên miếng bánh tráng, dùng muỗng xúc tiết canh dơi để chồng lên rau, rồi cuốn tròn lại. Trước khi cho vào miệng, tùy sự khoái thích của thực khách, mà chấm nước mắm hay chấm muối tiêu chanh. Dù là loại nước chấm nào, miếng ngon của tiết canh dơi sen vẫn “nồng nã” hương vị: vừa ngọt, vừa thơm, vừa bùi, vừa béo.... Càng khoái thích hơn khi chiêu một ly “Xuân Thạnh lão tửu”, đặc sản Trà Vinh thơm nồng hương nếp mới.
Tiet canh doi sen - Dac san Cau Ke
Thi tran huyen Cau Ke cua tinh Tra Vinh khong noi tieng tren ban do du lich mien Tay nhung co vai dac san khien du khach kho quen neu co dip thuong thuc nhu goi “xai pau”, “xai pau” ham xuong (gio, dui heo...), “xai pau” chien hot vit...; dua sap; bun nuoc leo; “xim lo”; dac biet la mon doi sen.
Tiet canh doi sen o Cau Ke, Tra Vinh. Anh: Cuc Tan
Den thi tran Cau Ke, hoi nguoi dia phuong thi ai cung se vui ve chi duong cho khach den quan doi sen de dang. Quan nay nam cach trung tam thi tran chung 2 cay so, o ap Chong No 3 (xa Hoa Tan). Tuy la mot quan nho, nhung thuc don co du mot lo “5 mon an choi” toan tu doi sen: luoc, nuong, khia, lau chao dau xanh va gan day co them mon moi toanh la tiet canh doi sen.
Mot so nguoi ta cho rang, doi sen la dong vat hoang da nen quan lam thit chung la pham luat. Nhung noi vay la chua chinh xac, xet o khia canh khac, do chinh la hanh vi tich cuc bao ve moi truong. Vi, doi sen la loai pha hoai cay trai, mua mang cua nong dan, chang kem gi loai chuot. Nen danh bat doi sen la cach tot nhat de bao ve thanh qua lao dong cua nong dan.
Doi sen la la loai co canh, dau nhu dau chuot, co long mau den, nho hon doi qua, lon hon doi muoi nen nguoi ta con goi la “chuot bay”. Chung song thanh bay dan, an trai cay vuon. Khoang chap toi, nguoi ta chuan bi doi moi, luoi vot, gio dung de di san bat chung. Neu khong co doi moi, nguoi ta phai biet cach thoi de dan du chung bang cach dung la mi kep trong hai ban tay thoi tao gia tieng doi keu. Khi doi moi hoac nguoi thoi dan du duoc doi den thi dung vot huo bat lay chung. Mua san bat doi sen nhieu nhat la vao mua trai cay chin ro. Luc nay, nguoi ta se bat nhung chu doi map map, thit thom ngon.
Tiet canh Viet duoi ong kinh nhiep anh gia Dominic Blewett
Quan doi sen o ap Chong No 3 tu lau “nuc tieng” voi mon lau chao doi sen dau xanh, vi toan thuc hien, pha che tu nhung con doi song. Nay, quan co “chieu” moi, hap dan ngay nhung thuc khach sanh an voi mon tiet canh doi sen. Doi song sau khi lot da, chat dau, boc bo ngu tang, rua sach, nguoi ta bam ca thit va xuong doi that nho. Sau do bac chao len bep lua. Khi chao nong, cho dau hoac mo vao. Dau hoac mo soi thi cho thit doi bam vao, xao voi cu hanh tim, toi, khe, roi nem gia vi vua an.
Trong khi do nguoi ta da chuan bi san so tiet lay tu 10 con doi, du cho mot dia tiet canh. Tiet lay duoc duoc cho vao mot it nuoc mam nhut cung mot it nuoc dun soi de nguoi de “ham”, khong cho dong. Mot chiec dia tinh tuom sap san ca chua xung quanh vanh dia, cho dep, san sang cho so thit doi xao chin tren chao xuc trai vun len. Cuoi cung, nguoi ta ruoi so tiet doi deu khap thit doi bam xao chin roi rac ngo gai bam nho cung dau phong rang boc bo vo va nhung lat ot sung trau do tuoi deu khap tren mat dia tiet canh doi, that hap dan truoc khi don ra ban.
Tren ban cung da co san dia banh trang nem cung dia rau thom voi ngo gai, ngo om, hung lui, que, he xanh muot mat. Canh dia tiet canh va dia rau xanh con co su “phu tro” cua chen nuoc mam nhi voi vai lat ot sung trau tha bong benh, mot chen nho muoi tieu, mot chen nho ot sung trau, mot chen nho chanh cat mieng va mot dia nuoc dun soi de nguoi. Bay gio thuc khach bat tay vao thuong thuc “dac san” Cau Ke.
Nhe tay go mieng banh trang nem, luot nhe mat nuoc dun soi de nguoi trong dia, roi trai tren long ban tay. Thuc khach gap sap cac loai rau thom len mieng banh trang, dung muong xuc tiet canh doi de chong len rau, roi cuon tron lai. Truoc khi cho vao mieng, tuy su khoai thich cua thuc khach, ma cham nuoc mam hay cham muoi tieu chanh. Du la loai nuoc cham nao, mieng ngon cua tiet canh doi sen van “nong na” huong vi: vua ngot, vua thom, vua bui, vua beo.... Cang khoai thich hon khi chieu mot ly “Xuan Thanh lao tuu”, dac san Tra Vinh thom nong huong nep moi.
Tiết canh dơi sen - Đặc sản Cầu Kè
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Thị trấn huyện Cầu Kè của tỉnh Trà Vinh không nổi tiếng trên bản đồ du lịch miền Tây nhưng có vài đặc sản khiến du khách khó quên nếu có dịp thưởng thức như gỏi “xái pấu”, “xái pấu” hầm xương (giò, đùi heo...), “xái pấu” chiên hột vịt...; dừa sáp; bún nước lèo; “xim lo”; đặc biệt là món dơi sen.