Nàng về nuôi cái cùng con
Câu ca dao gợi lên một Cao Bằng xa xôi hẻo lánh.
Thác Bản Giốc
Hỏi thông tin về Cao Bằng ở các văn phòng du lịch trong phố cổ Hà Nội, tôi chỉ được hướng dẫn sơ sài chứ không được nhận đăng ký tour như Hạ Long, Sa Pa, Hà Giang hay vòng cung Tây Bắc. Tôi vác balô ra bến xe Mỹ Đình, chọn tuyến Cao Bằng, ngồi tám tiếng trên xe. Và cảm giác của tôi là tiếc nuối, có một chút hối hận vì đã không đến Cao Bằng sớm hơn.
Pắc Bó là điểm đến đầu tiên, nơi đây có khu di tích Pắc Bó - nơi mà năm 1941 Bác Hồ đã từ Trung Quốc về đây đặt cơ sở bí mật gây dựng phong trào kháng chiến, là quê hương anh Kim Đồng. Pắc Bó thuộc huyện Hà Quảng, cách thị xã Cao Bằng 52km. Tôi chọn cách đi xe ôm để ngắm cảnh hai bên đường, với những bản làng dân tộc, những bánh xe nước xoay suốt ngày.
Mộ anh Kim Đồng nằm dưới chân núi Tèo Lài. Tượng đài anh, tay nâng cao con chim bồ câu đưa thư, xung quanh là những cánh đồng lúa xanh mượt của bà con dân tộc Nùng. Đi thêm đoạn đường ngắn là đến suối Lênin trong vắt một màu xanh rất lạ, tuôn chảy êm đềm dưới chân núi Các Mác sừng sững.
Men theo suối Lênin lên thượng nguồn là đến hang Cốc Pó bên sườn núi lởm chởm đá. Miệng hang nhỏ, hang cũng nhỏ, ẩm và lạnh, bên trong còn chiếc giường Bác đã sử dụng. Gần hang là lán Khuổi Nậm, nơi Bác Hồ chủ tọa Hội nghị trung ương lần 8. Cách đó vài bước chân là đường biên giới Việt - Trung, cột mốc 108.

Cô gái Tà Lùng trong mùa gặt
Sáng hôm sau tôi háo hức đi Trùng Khánh để đến thác Bản Giốc và động Ngườm Ngào.
Từ thị xã, có tuyến xe đến thị trấn Trùng Khánh cách 60km, rồi có những chuyến xe đến Đàm Thủy thêm 25km nhưng tôi lại chọn đi xe ôm để nhìn thật gần lớp lớp những cánh đồng lúa chín vàng đang mùa gặt, những rẫy bắp xanh non trên đồi. Gặp những cô gái người Tà Lùng tay ôm bó lúa chín vàng cười thẹn thùng, những bà già cõng mạ cười móm mém thân thiện. Hết lên đèo rồi xuống đèo, vòng hết quả núi này đến ngọn đồi kia.
Cứ thế, núi tiếp núi, đèo tiếp đèo, đến khi vừa mỏi lưng thì tôi thấy tấm bảng "Thác Bản Giốc 3km, Ngườm Ngao 2km".
Động Ngườm Ngao được người Pháp phát hiện năm 1921, năm 2002 thì xây đường đi và thắp đèn để đón khách tham quan. Động dài 980m, có ba cửa là Ngườm Ngao, Ngườm Lồm và Bản Thuôn.
Từ cửa động bước vào là thế giới những nhũ đá từ trên cao rũ xuống như những tấm rèm, lấp lánh nhiều màu sắc. Những khối đá nhiều hình thù như nàng tiên, búp sen khổng lồ... khiến du khách trầm trồ ngạc nhiên. Tiếng suối chảy róc rách, gió thổi mát rượi, những cảnh đẹp thiên thần trải dài khắp lòng động.
Chưa hết ngây ngất với vẻ đẹp của Ngườm Ngao, tôi đã nghe tiếng thác đổ ào ào của Bản Giốc, tung bụi trắng xóa cả một vùng. Thác cao 50m, trải dài 300m, chảy thành ba tầng xuống dòng sông Quây Sơn, biên giới tự nhiên giữa VN và Trung Quốc. Đây là thác nước cao thứ tư trên thế giới trong các thác nước nằm ở biên giới. Phía dưới chân thác là mặt sông rộng và phẳng, hai bên bờ là những thảm cỏ xanh um.
Du khách có thể đi bè ra giữa thác để tắm mình trong làn hơi nước mát rượi và chụp hình với ngọn thác hùng vĩ...
Nuoc non Cao Bang
Nang ve nuoi cai cung con
Cau ca dao goi len mot Cao Bang xa xoi heo lanh.
Thac Ban Gioc
Hoi thong tin ve Cao Bang o cac van phong du lich trong pho co Ha Noi, toi chi duoc huong dan so sai chu khong duoc nhan dang ky tour nhu Ha Long, Sa Pa, Ha Giang hay vong cung Tay Bac. Toi vac balo ra ben xe My Dinh, chon tuyen Cao Bang, ngoi tam tieng tren xe. Va cam giac cua toi la tiec nuoi, co mot chut hoi han vi da khong den Cao Bang som hon.
Pac Bo la diem den dau tien, noi day co khu di tich Pac Bo - noi ma nam 1941 Bac Ho da tu Trung Quoc ve day dat co so bi mat gay dung phong trao khang chien, la que huong anh Kim Dong. Pac Bo thuoc huyen Ha Quang, cach thi xa Cao Bang 52km. Toi chon cach di xe om de ngam canh hai ben duong, voi nhung ban lang dan toc, nhung banh xe nuoc xoay suot ngay.
Mo anh Kim Dong nam duoi chan nui Teo Lai. Tuong dai anh, tay nang cao con chim bo cau dua thu, xung quanh la nhung canh dong lua xanh muot cua ba con dan toc Nung. Di them doan duong ngan la den suoi Lenin trong vat mot mau xanh rat la, tuon chay em dem duoi chan nui Cac Mac sung sung.
Men theo suoi Lenin len thuong nguon la den hang Coc Po ben suon nui lom chom da. Mieng hang nho, hang cung nho, am va lanh, ben trong con chiec giuong Bac da su dung. Gan hang la lan Khuoi Nam, noi Bac Ho chu toa Hoi nghi trung uong lan 8. Cach do vai buoc chan la duong bien gioi Viet - Trung, cot moc 108.

Co gai Ta Lung trong mua gat
Sang hom sau toi hao huc di Trung Khanh de den thac Ban Gioc va dong Nguom Ngao.
Tu thi xa, co tuyen xe den thi tran Trung Khanh cach 60km, roi co nhung chuyen xe den Dam Thuy them 25km nhung toi lai chon di xe om de nhin that gan lop lop nhung canh dong lua chin vang dang mua gat, nhung ray bap xanh non tren doi. Gap nhung co gai nguoi Ta Lung tay om bo lua chin vang cuoi then thung, nhung ba gia cong ma cuoi mom mem than thien. Het len deo roi xuong deo, vong het qua nui nay den ngon doi kia.
Cu the, nui tiep nui, deo tiep deo, den khi vua moi lung thi toi thay tam bang "Thac Ban Gioc 3km, Nguom Ngao 2km".
Dong Nguom Ngao duoc nguoi Phap phat hien nam 1921, nam 2002 thi xay duong di va thap den de don khach tham quan. Dong dai 980m, co ba cua la Nguom Ngao, Nguom Lom va Ban Thuon.
Tu cua dong buoc vao la the gioi nhung nhu da tu tren cao ru xuong nhu nhung tam rem, lap lanh nhieu mau sac. Nhung khoi da nhieu hinh thu nhu nang tien, bup sen khong lo... khien du khach tram tro ngac nhien. Tieng suoi chay roc rach, gio thoi mat ruoi, nhung canh dep thien than trai dai khap long dong.
Chua het ngay ngat voi ve dep cua Nguom Ngao, toi da nghe tieng thac do ao ao cua Ban Gioc, tung bui trang xoa ca mot vung. Thac cao 50m, trai dai 300m, chay thanh ba tang xuong dong song Quay Son, bien gioi tu nhien giua VN va Trung Quoc. Day la thac nuoc cao thu tu tren the gioi trong cac thac nuoc nam o bien gioi. Phia duoi chan thac la mat song rong va phang, hai ben bo la nhung tham co xanh um.
Du khach co the di be ra giua thac de tam minh trong lan hoi nuoc mat ruoi va chup hinh voi ngon thac hung vi...
Nước non Cao Bằng
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Nàng về nuôi cái cùng con