6/4/2025
ẩm thực du lịch ,
5624
Xã An Châu trước đây thuộc huyện Nam Sách, nay thuộc TP Hải Dương nổi tiếng với truyền thống làm nghề cốm, trong xã hiện có làng Chùa Thượng có nhiều hộ làm cốm ngon nhất.
>>> Chè cốm nước cốt dừa
>>> Đặc sản cốm Vòng Hà Nội
Không còn nhớ ông tổ của làng nghề mình là ai và không biết từ thuở nào, nhưng đến nay người dân làng Chùa Thượng vẫn duy trì được nghề làm cốm truyền thống của tiền nhân quê mình.
Cốm An Châu, sản vật nổi tiếng - Ảnh: N.V.H.
Truyện xưa kể rằng khi mùa lũ đi qua miền quê ấy, những ruộng lúa chất chứa bao thành quả lao động của người nông dân bị ngập úng, người dân phải cắt lúa non về sấy, rang cho khô để ăn dần qua cơn đói mất mùa… Không ngờ những hạt thóc non vừa ngậm sữa khi rang lên bỏ vỏ lại thấy thơm ngon, quyện dẻo và hấp dẫn kỳ lạ.
Sau này nhờ những sáng tạo, cải tiến, người Việt Nam lại có món cốm làng Thạch (xã An Châu, Hải Dương), cốm làng Vòng (Hà Nội)... và cốm làng Chùa Thượng (An Châu) đã trở thành thương hiệu bay đi xa gần nhiều nơi trong vùng. Ngày xưa cốm chỉ được làm vào mùa thu, mùa lúa non, nhưng hiện nay người làng Chùa Thượng làm cốm quanh năm.
Để có được những mẻ cốm màu xanh, thơm, ngọt đượm và dẻo theo phương pháp truyền thống cũng khá kỳ công, những cụ già làng Chùa Thượng còn nhớ rất rõ cách làm cốm này. Người dân thường gặt lúa nếp từ lúc “tám rưỡi”, tức lúc lúa còn non. Hạt vừa chớm mẩy và căng sữa là thời điểm thích hợp nhất để gặt lúa về làm cốm để có vị thơm, độ dẻo và ngọt. Sau đó tuốt lúa đem phơi qua nắng rồi cho vào rang.
Có hai loại cốm: cốm rang bỏng và cốm dẻo. Nếu muốn có những hạt cốm rang bỏng thì để trên bếp rang kỹ hơn, sao cho hạt gạo nếp nở bung lớp trấu bên ngoài và giòn tan là được. Làm cốm dẻo thì cầu kỳ và công phu, đòi hỏi sự khéo léo hơn nhiều.
Để có những mẻ cốm dẻo thì lúc rang thóc sao cho vừa đủ chín để lấy độ dẻo, rang xong đưa thóc vào cối giã cho bật lớp vỏ trấu bên ngoài, người thợ làm cốm phải sàng sảy, nhặt nhạnh hết lớp vỏ bên ngoài, chỉ để lại những hạt gạo nếp màu xanh non. Vậy là mọi đồ dùng như thúng, mủng, long, lia, giần, sàng được bày khắp nhà để phục vụ làm cốm.
Thưởng thức món cốm trong cái se lạnh, hương lúa non phảng phất quyến rũ lạ kỳ. Đưa những hạt cốm nhỏ vào miệng ta cảm nhận vị ngọt đậm đà, dẻo quyện và vô cùng gần gũi với người nhà quê. Cũng từ những hạt cốm đó người dân lại chế biến các món bánh độc đáo mà nay trở thành đặc sản như bánh cốm, chả cốm, kem cốm, chè cốm…
Món quà thân quen - Ảnh: N.V.H.
Chị Vũ Thị Thêm, người làng Chùa Thượng, cho biết nhà chị có truyền thống làm cốm từ lâu đời, giờ chị cũng chuyên làm cốm mang đi bán tại khu du lịch Côn Sơn (Chí Linh, Hải Dương). Tuy nhiên, theo chị, phương pháp làm cốm truyền thống ngày nay phần nào đã mai một.
Thay vì dùng cối để giã họ dùng máy, công đoạn sàng sảy cũng không còn vất vả. Không chỉ làm cốm từ lúa nếp non vì chỉ chính vụ mới có cốm nên nhiều người dùng cả thóc nếp già. Cốm vì thế không được xanh bắt mắt, vị thơm ngon cũng kém hơn vốn có. Bù lại để có màu xanh người dân dùng lá gừng hoặc lá cây mây nghiền nhỏ lấy nước cốt đồ lên cùng cốm, rồi thêm chút nước đường, bánh đậu xanh, cùi dừa…
Tất cả tạo một sắc thái mới cho hương cốm, nhưng nghĩ xa nghĩ gần vẫn thấy nao nao...
Những dòng tin khác:
>> Sark - nơi thời gian ngừng lại
>> Tour Đài Bắc – Đài Trung – Cao Hùng
>> Hoang sơ Mũi Điện - Kê Gà
>> Tây Bắc - Những con đường lúa
>> 5 hòn đảo đẹp nhất thế giới
Hãy chia sẻ hình ảnh du lịch của bạn tại địa chỉ [email protected] để Ban biên tập KinhNghiemDuLich.org đăng tải lên Cổng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá cho đông đảo bạn đọc được tham khảo và chia sẻ những cảm xúc của chính mình.
Ngot bui com An Chau
Xa An Chau truoc day thuoc huyen Nam Sach, nay thuoc TP Hai Duong noi tieng voi truyen thong lam nghe com, trong xa hien co lang Chua Thuong co nhieu ho lam com ngon nhat.
>>> Che com nuoc cot dua
>>> Dac san com Vong Ha Noi
Khong con nho ong to cua lang nghe minh la ai va khong biet tu thuo nao, nhung den nay nguoi dan lang Chua Thuong van duy tri duoc nghe lam com truyen thong cua tien nhan que minh.
Com An Chau, san vat noi tieng - Anh: N.V.H.
Truyen xua ke rang khi mua lu di qua mien que ay, nhung ruong lua chat chua bao thanh qua lao dong cua nguoi nong dan bi ngap ung, nguoi dan phai cat lua non ve say, rang cho kho de an dan qua con doi mat mua… Khong ngo nhung hat thoc non vua ngam sua khi rang len bo vo lai thay thom ngon, quyen deo va hap dan ky la.
Sau nay nho nhung sang tao, cai tien, nguoi Viet Nam lai co mon com lang Thach (xa An Chau, Hai Duong), com lang Vong (Ha Noi)... va com lang Chua Thuong (An Chau) da tro thanh thuong hieu bay di xa gan nhieu noi trong vung. Ngay xua com chi duoc lam vao mua thu, mua lua non, nhung hien nay nguoi lang Chua Thuong lam com quanh nam.
De co duoc nhung me com mau xanh, thom, ngot duom va deo theo phuong phap truyen thong cung kha ky cong, nhung cu gia lang Chua Thuong con nho rat ro cach lam com nay. Nguoi dan thuong gat lua nep tu luc “tam ruoi”, tuc luc lua con non. Hat vua chom may va cang sua la thoi diem thich hop nhat de gat lua ve lam com de co vi thom, do deo va ngot. Sau do tuot lua dem phoi qua nang roi cho vao rang.
Co hai loai com: com rang bong va com deo. Neu muon co nhung hat com rang bong thi de tren bep rang ky hon, sao cho hat gao nep no bung lop trau ben ngoai va gion tan la duoc. Lam com deo thi cau ky va cong phu, doi hoi su kheo leo hon nhieu.
De co nhung me com deo thi luc rang thoc sao cho vua du chin de lay do deo, rang xong dua thoc vao coi gia cho bat lop vo trau ben ngoai, nguoi tho lam com phai sang say, nhat nhanh het lop vo ben ngoai, chi de lai nhung hat gao nep mau xanh non. Vay la moi do dung nhu thung, mung, long, lia, gian, sang duoc bay khap nha de phuc vu lam com.
Thuong thuc mon com trong cai se lanh, huong lua non phang phat quyen ru la ky. Dua nhung hat com nho vao mieng ta cam nhan vi ngot dam da, deo quyen va vo cung gan gui voi nguoi nha que. Cung tu nhung hat com do nguoi dan lai che bien cac mon banh doc dao ma nay tro thanh dac san nhu banh com, cha com, kem com, che com…
Mon qua than quen - Anh: N.V.H.
Chi Vu Thi Them, nguoi lang Chua Thuong, cho biet nha chi co truyen thong lam com tu lau doi, gio chi cung chuyen lam com mang di ban tai khu du lich Con Son (Chi Linh, Hai Duong). Tuy nhien, theo chi, phuong phap lam com truyen thong ngay nay phan nao da mai mot.
Thay vi dung coi de gia ho dung may, cong doan sang say cung khong con vat va. Khong chi lam com tu lua nep non vi chi chinh vu moi co com nen nhieu nguoi dung ca thoc nep gia. Com vi the khong duoc xanh bat mat, vi thom ngon cung kem hon von co. Bu lai de co mau xanh nguoi dan dung la gung hoac la cay may nghien nho lay nuoc cot do len cung com, roi them chut nuoc duong, banh dau xanh, cui dua…
Tat ca tao mot sac thai moi cho huong com, nhung nghi xa nghi gan van thay nao nao...
Nhung dong tin khac:
>> Sark - noi thoi gian ngung lai
>> Tour Dai Bac – Dai Trung – Cao Hung
>> Hoang so Mui Dien - Ke Ga
>> Tay Bac - Nhung con duong lua
>> 5 hon dao dep nhat the gioi
Hay chia se hinh anh du lich cua ban tai dia chi [email protected] de Ban bien tap KinhNghiemDuLich.org dang tai len Cong thong tin So tay du lich va kham pha cho dong dao ban doc duoc tham khao va chia se nhung cam xuc cua chinh minh.
Ngọt bùi cốm An Châu
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Xã An Châu trước đây thuộc huyện Nam Sách, nay thuộc TP Hải Dương nổi tiếng với truyền thống làm nghề cốm, trong xã hiện có làng Chùa Thượng có nhiều hộ làm cốm ngon nhất.