Chưa đi xem thú hoang ăn đêm coi như chưa đến vườn quốc gia Cát Tiên! Anh nhân viên khu bảo tồn vườn bảo thế làm chúng tôi càng háo hức hơn với chuyến đi khám phá cuối tuần cùng đoàn Fam Trip.
>>> Vườn quốc gia Cát Tiên - Viên ngọc xanh cần được bảo vệ

Qua vườn quốc gia Cát Tiên - Ảnh: T.A.Q.
Từ TP.HCM vượt 150 km đến bến đò Nam Cát Tiên. Mùa mưa, nước sông Đồng Nai đỏ ngầu phù sa. Trên mui đò có hàng chữ “không được mang túi nilông lên đò”. Vài người thắc mắc rồi cuối cùng cũng nghĩ ra: vườn quốc gia Cát Tiên nói không với túi nilông.
Chỉ cách một con sông nhưng rừng Cát Tiên biệt lập hẳn. Đặt chân lên bờ bên kia đã có cảm giác khác lạ. Khung cảnh hoang sơ. Tiếng muỗi bắt đầu vo ve.
Màn đêm ở rừng sụp xuống rất nhanh. Mọi người háo hức vào rừng xem thú hoang.
Xem thú hoang dã
Cơm tối xong, chúng tôi lên xe đặc chủng mui trần. Ai cũng lăm lăm máy ảnh trong tay, quyết chụp cho được cảnh thú đi ăn đêm.
Xe chầm chậm vào rừng, tiếng máy rì rì. Ai nấy nín thở, căng mắt nhìn về phía trước. Anh nhân viên hướng dẫn cầm đèn pha rọi. Đèn pha lấy điện từ máy xe, sáng đến vài trăm mét. Cộng thêm ánh sáng đèn xe phía trước sáng choang. Lớp cỏ tranh hai bên đường lùi dần phía sau, tạo thành một vệt mờ.
Xe qua khu rừng rậm. Chốc chốc có chú chồn lững thững kiếm ăn trên đường. Mấy chú nai, heo rừng băng ngang qua đường thấy ánh sáng đèn còn đứng lại nhìn.

Lên xe đặc chủng xem thú - Ảnh: T.A.Q.

Khách tranh nhau chụp ảnh những chú chim - Ảnh: T.A.Q.
Xe chạy ngang trảng cỏ rộng. Theo ánh đèn pha, đóm mắt của bầy nai sáng lè như ngọc dội lại. Đông vô kể. Muông thú đi ăn đêm, còn ban ngày chúng trốn trong rừng rậm. Xe từ từ tiến. Khi thấy thú ở gần, anh nhân viên gõ nhẹ lên nóc xe ra hiệu dừng lại. Có những bầy nai ăn cỏ hai bên đường, có bầy chỉ có nai bố, nai mẹ và nai con.
Cũng dễ phân biệt thôi. Nai đực có bộ sừng như chùm rễ cây tua tủa. Nai cái đầu nhỏ hiền lành, bộ lông mềm mại. Nai con nhỏ nhắn, đuôi ngắn, lông vàng và có vẻ ngơ ngác.
Cảnh ban đêm cuốn hút tôi. Sáng hôm sau tôi thức dậy thật sớm và đi bộ một mình. Thật không phí công. Đi ban ngày mới nghe được hết âm thanh của rừng. Tiếng chim hót, tiếng vượn hú và côn trùng kêu nhộn nhịp. Chồn cứ chạy ào trước mặt, chim bay rần rật trong tán cây.
Trong vườn có đến 606 loài động vật và lưỡng cư với 39 loài thú, 22 loài chim và 17 loài bò sát có trong sách đỏ Việt Nam như bò tót, voi, gấu, báo, vọc… Vừa ngắm muông thú, tôi phải để ý để khỏi giẫm phải phân chồn còn mới nguyên.

Nai ăn đêm - Ảnh: T.A.Q.
Vào khu bảo tồn, càng yêu thú quý cây
Chúng tôi ăn sáng tại bến Cự. Một ghềnh nước giữa rừng đẹp tựa tranh vẽ. Nước rì rầm như tiếng nhạc giao hưởng. Đây là căn cứ của chiến khu Đ, một bến giao nhận hàng hóa. Khi giao nhận thường xảy ra cự cãi nên mới có tên bến Cự.
Mọi người vào thăm khu bảo tồn và chăm sóc gấu. Những chú gấu được nuôi dưỡng trong vườn mập ú, đi lại lặc lè. Khi chúng khỏe mạnh và thích nghi với rừng thì thả về với thiên nhiên.
Chị gấu Hope bị cụt hai chân trước do thợ săn đánh bắt. Chị được cứu hộ đưa vào rừng dưỡng thương nhưng thích trèo cây ăn lá. Leo lên được một chạc ba, chị khoái chí ngồi thõng hai chân sau, buông hai chân trước. Chị đã thắng chính mình như vừa leo lên đỉnh Olympia.
Đi thuyền vượt sông thăm Đảo Tiên, nơi có trung tâm cứu hộ động vật hoang dã nguy cấp. Những con cu li có đôi mắt to nhưng thân bé tí. Con lớn nhất cũng chỉ có mấy lạng. Cu li (cù lần) là giống linh trưởng hầu như bị mù với ánh sáng ban ngày. Thấy ánh sáng, những con cù lần này lấy tay che mắt. Chúng chỉ di chuyển và tìm thức ăn vào ban đêm.
Sống riêng lẻ và di chuyển chậm chạp, không có khả năng tự vệ mấy nhưng chúng vẫn tồn tại hàng triệu năm qua. Quả là một điều thú vị.

Gấu Hope kiếm ăn - Ảnh: T.A.Q.
Anh hướng dẫn viên Đinh Sĩ Đạt dẫn chúng tôi mới vào tới bìa rừng, chà vá trên cây nghe tiếng người lạ hú vang. Trong những chiếc vòm sắt mấy chú vượn đu mình hú lanh lảnh. Lauren (cô sinh viên thực tập người Anh) xách ghế nhựa, cầm bút và cuốn sổ ngồi trên bãi cỏ ghi ghi chép chép. Gần cả năm rồi, ban ngày ngồi đồng nghiên cứu vượn, ban đêm cô mang đèn pin vào rừng một mình theo dõi cu li đến tận khuya.
"Sức làm việc của họ thật đáng nể!" - cô nhân viên ở khu bảo tồn bảo thế.
Đến Đảo Tiên tôi còn được nghe câu chuyện cảm động về chà vá chân đen: thợ săn muốn bắt chà vá con đã bắn chà vá mẹ. Bị thương nhưng chà vá mẹ vẫn ôm con gượng sức chuyền cành, gào rú gọi chà vá bố đang kiếm ăn xa quay về cứu con. Chà vá bố tức tốc về đỡ lấy con. Trao con rồi chà vá mẹ mới ngừng kêu và chết. Chà vá bố ôm con trèo lên ngọn cây cao. Thợ săn quyết bắt cho được chà vá con, tiếp tục bắn chết chà vá bố. Khi bị bắt và xích lại, chà vá con đã cắn đứt chân mình để trốn vào rừng tìm về nơi bố mẹ chết…
Nghe câu chuyện về loài vật sống có tình cảm không thua gì con người, nhìn cô Syvia cùng đồng nghiệp từ Anh xa xôi đến sống ở rừng để chăm sóc linh trưởng thật cảm kích. Người nước ngoài đến trồng cây, bảo tồn động vật hoang dã cho nước mình, còn người mình lại săn bắt buôn bán, phá rừng hủy hoại môi trường! Như lời giám đốc kiêm hướng dẫn viên Lửa Việt Nguyễn Văn Mỹ: “Thứ gì phá đi cũng có thể khôi phục. Riêng phá hoại môi trường thì không bao giờ phục hồi được”.

Một đoạn đường vào vườn quốc gia - Ảnh: T.A.Q.
Lúc dạo trong rừng, tôi nhặt được một hạt gõ chín rơi bằng ngón tay cái. Anh nhân viên khu bảo tồn bảo muốn ươm nó nảy mầm phải vạt vào vỏ cứng rồi ngâm cho ngấm nước. Nhìn những cây gõ đỏ cao vút, tôi ước cả trăm năm sau vườn nhà tôi cũng sẽ có một cây như thế.
Xem thu an dem o Cat Tien
Chua di xem thú hoang an dem coi nhu chua dén vuòn quóc gia Cát Tien! Anh nhan vien khu bảo tòn vuòn bảo thé làm chúng toi càng háo húc hon voi chuyén di kham pha cuói tuàn cùng doàn Fam Trip.
>>> Vuon quoc gia Cat Tien - Vien ngoc xanh can duoc bao ve

Qua vuòn quóc gia Cát Tien - Anh: T.A.Q.
Tù TP.HCM vuọt 150 km dén bén dò Nam Cát Tien. Mùa mua, nuóc song Dòng Nai dỏ ngàu phù sa. Tren mui dò có hàng chũ “khong duọc mang túi nilong len dò”. Vài nguòi thác mác ròi cuói cùng cũng nghĩ ra: vuòn quóc gia Cát Tien nói khong vói túi nilong.
Chỉ cách mọt con song nhung rùng Cát Tien biẹt lạp hản. Dạt chan len bò ben kia dã có cảm giác khác lạ. Khung cảnh hoang so. Tiéng muõi bát dàu vo ve.
Màn dem ỏ rùng sụp xuóng rát nhanh. Moi nguoi háo húc vào rùng xem thú hoang.
Xem thú hoang dã
Com tói xong, chung toi len xe dạc chủng mui tràn. Ai cũng lam lam máy ảnh trong tay, quyét chụp cho duọc cảnh thú di an dem.
Xe chàm chạm vào rùng, tiéng máy rì rì. Ai náy nín thỏ, cang mát nhìn vè phía truóc. Anh nhan vien huóng dãn càm dèn pha rọi. Dèn pha láy diẹn tù máy xe, sáng dén vài tram mét. Cọng them ánh sáng dèn xe phía truóc sáng choang. Lóp cỏ tranh hai ben duòng lùi dàn phía sau, tạo thành mọt vẹt mò.
Xe qua khu rùng rạm. Chóc chóc có chú chòn lũng thũng kiém an tren duòng. Máy chú nai, heo rùng bang ngang qua duòng tháy ánh sáng dèn còn dúng lại nhìn.

Len xe dạc chủng xem thú - Anh: T.A.Q.

Khách tranh nhau chụp ảnh nhũng chú chim - Anh: T.A.Q.
Xe chay ngang trảng cỏ rọng. Theo ánh dèn pha, dóm mát của bày nai sáng lè nhu ngọc dọi lại. Dong vo kẻ. Muong thú di an dem, còn ban ngày chúng trón trong rùng rạm. Xe tù tù tién. Khi tháy thú ỏ gàn, anh nhan vien gõ nhẹ len nóc xe ra hiẹu dùng lại. Có nhũng bày nai an cỏ hai ben duòng, có bày chỉ có nai bó, nai mẹ và nai con.
Cũng dẽ phan biẹt thoi. Nai dục có bọ sùng nhu chùm rẽ cay tua tủa. Nai cái dàu nhỏ hièn lành, bọ long mèm mại. Nai con nhỏ nhán, duoi ngán, long vàng và có vẻ ngo ngác.
Cảnh ban dem cuón hút toi. Sáng hom sau toi thúc dạy thạt sóm và di bọ mọt mình. Thạt khong phí cong. Di ban ngày mói nghe duọc hét am thanh của rùng. Tiéng chim hót, tiéng vuọn hú và con trùng keu nhọn nhịp. Chòn cú chạy ào truóc mạt, chim bay ràn rạt trong tán cay.
Trong vuòn có dén 606 loài dọng vạt và luõng cu vói 39 loài thú, 22 loài chim và 17 loài bò sát có trong sách dỏ Viẹt Nam nhu bò tót, voi, gáu, báo, vọc… Vùa ngám muong thú, toi phải dẻ ý dẻ khỏi giãm phải phan chòn còn mói nguyen.

Nai an dem - Anh: T.A.Q.
Vào khu bảo tòn, càng yeu thú quý cay
Chúng toi an sáng tại bén Cụ. Mọt ghènh nuóc giũa rùng dẹp tụa tranh vẽ. Nuóc rì ràm nhu tiéng nhạc giao huỏng. Day là can cú của chién khu D, mọt bén giao nhạn hàng hóa. Khi giao nhạn thuòng xảy ra cụ cãi nen mói có ten bén Cụ.
Moi nguoi vào tham khu bảo tòn và cham sóc gáu. Nhũng chú gáu duọc nuoi duõng trong vuòn mạp ú, di lại lạc lè. Khi chúng khỏe mạnh và thích nghi vói rùng thì thả vè vói thien nhien.
Chị gáu Hope bị cụt hai chan truóc do thọ san dánh bát. Chị duọc cúu họ dua vào rùng duõng thuong nhung thích trèo cay an lá. Leo len duọc mọt chạc ba, chị khoái chí ngòi thong hai chan sau, buong hai chan truóc. Chị dã tháng chính mình nhu vùa leo len dỉnh Olympia.
Di thuyèn vuọt song tham Dảo Tien, noi có trung tam cúu họ dọng vạt hoang dã nguy cáp. Nhũng con cu li có doi mát to nhung than bé tí. Con lón nhát cũng chỉ có máy lạng. Cu li (cù làn) là gióng linh truỏng hàu nhu bị mù vói ánh sáng ban ngày. Tháy ánh sáng, nhũng con cù làn này láy tay che mát. Chúng chỉ di chuyẻn và tìm thúc an vào ban dem.
Sóng rieng lẻ và di chuyẻn chạm chạp, khong có khả nang tụ vẹ máy nhung chúng vãn tòn tại hàng triẹu nam qua. Quả là mọt dièu thú vị.

Gáu Hope kiém an - Anh: T.A.Q.
Anh huóng dãn vien Dinh Sĩ Dạt dãn chúng toi mói vào tói bìa rùng, chà vá tren cay nghe tiéng nguòi lạ hú vang. Trong nhũng chiéc vòm sát máy chú vuọn du mình hú lanh lảnh. Lauren (co sinh vien thục tạp nguòi Anh) xách ghé nhụa, càm bút và cuón sỏ ngòi tren bãi cỏ ghi ghi chép chép. Gàn cả nam ròi, ban ngày ngòi dòng nghien cúu vuọn, ban dem co mang dèn pin vào rùng mọt mình theo dõi cu li dén tạn khuya.
"Súc làm viẹc của họ thạt dáng nẻ!" - co nhan vien ỏ khu bảo tòn bảo thé.
Dén Dảo Tien toi còn duọc nghe cau chuyẹn cảm dọng vè chà vá chan den: thọ san muón bát chà vá con dã bán chà vá mẹ. Bị thuong nhung chà vá mẹ vãn om con guọng súc chuyèn cành, gào rú gọi chà vá bó dang kiém an xa quay vè cúu con. Chà vá bó túc tóc vè dõ láy con. Trao con ròi chà vá mẹ mói ngùng keu và chét. Chà vá bó om con trèo len ngọn cay cao. Thọ san quyét bát cho duọc chà vá con, tiép tục bán chét chà vá bó. Khi bị bát và xích lại, chà vá con dã cán dút chan mình dẻ trón vào rùng tìm vè noi bó mẹ chét…
Nghe cau chuyẹn vè loài vạt sóng có tình cảm khong thua gì con nguòi, nhìn co Syvia cùng dòng nghiẹp tù Anh xa xoi dén sóng ỏ rùng dẻ cham sóc linh truỏng thạt cảm kích. Nguòi nuóc ngoài dén tròng cay, bảo tòn dọng vạt hoang dã cho nuóc mình, còn nguòi mình lại san bát buon bán, phá rùng hủy hoại moi truòng! Nhu lòi giam doc kiem huóng dãn vien Lủa Viẹt Nguyẽn Van Mỹ: “Thú gì phá di cũng có thẻ khoi phục. Rieng phá hoại moi truòng thì khong bao giò phục hòi duọc”.

Mọt doạn duòng vào vuòn quóc gia - Anh: T.A.Q.
Lúc dạo trong rùng, toi nhạt duọc mọt hạt gõ chín roi bàng ngón tay cái. Anh nhan vien khu bảo tòn bảo muón uom nó nảy màm phải vạt vào vỏ cúng ròi ngam cho ngám nuóc. Nhìn nhũng cay gõ dỏ cao vút, toi uóc cả tram nam sau vuòn nhà toi cũng sẽ có mọt cay nhu thé.
Xem thú ăn đêm ở Cát Tiên
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Chưa đi xem thú hoang ăn đêm coi như chưa đến vườn quốc gia Cát Tiên! Anh nhân viên khu bảo tồn vườn bảo thế làm chúng tôi càng háo hức hơn với chuyến đi khám phá cuối tuần cùng đoàn Fam Trip.