Lễ Cầu ngư chính mùa ở Bình Thuận thường diễn ra vào 20/6 âm lịch với nhiều nghi lễ dân gian ý nghĩa, đầy màu sắc, tái hiện sinh động tục thờ cúng cá Ông của vạn chài nơi đây.
Tục thờ cá Ông
Cầu ngư là một loại hình lễ hội dân gian gắn liền với tín ngưỡng và đời sống cư dân ven biển miền Trung, miền Nam nước ta. Cũng như ngư dân các vùng biển khác, ngư dân Bình Thuận có niềm tin mãnh liệt vào sự linh thiêng của cá Ông và coi đây là vị Thần phò trợ, giúp họ vượt qua những hiểm nguy trên biển. Lễ hội Cầu Ngư diễn ra hàng năm ở hầu hết các dinh vạn thờ cá Ông (cá Voi) của tỉnh.
Theo truyền thuyết, cá Ông vốn hóa thân từ những mảnh áo cà sa của Phật Bà Quan Âm quăng xuống biển để cứu vớt sinh linh bị chìm đắm. Truyền thuyết về cá Ông còn được gắn với những ngày đầu lập quốc của vua Gia Long Nguyễn Ánh: Khi bị quân Tây Sơn truy đuổi, thủy quân của Nguyễn Ánh tháo chạy ra biển và gặp phải sóng to gió lớn, trong lúc nguy khốn bỗng có một con cá Ông to lớn ghé đưa thuyền vào bờ. Sau này khi thắng quân Tây Sơn và lên ngôi vua, nhớ ơn cứu mạng, Nguyễn Ánh đã phong tặng cá Ông là Nam Hải Đại tướng quân và sức cho dân lập miếu thờ cúng, tín ngưỡng cá Ông… Vì thế, dưới triều Nguyễn người phát hiện ra cá voi mắc cạn sẽ được miễn sưu dịch 3 năm.
Trước khi ra khơi, ngư dân thường cúng vái cá Ông mong cho sóng yên bể lặn, cá đầy ăm ắp. Đặc biệt những lúc gặp mưa giông bão tố, cá Ông được xem là vị thần duy nhất có thể giúp họ thoát khỏi nguy nan trong tích tắc. Những câu chuyện, truyền thuyết về những cuộc cứu vớt thần kì càng làm sống động thêm lòng tin vào vị thần biển luôn phò trợ, giúp sức cho người đi biển.
Người dân vạn chài tin rằng Cá Ông lụy và trôi dạt vào làng nào, làng đó muôn đời ấm no, tai qua nạn khỏi. Vì lòng tín ngưỡng ấy, mỗi khi có cá voi bị nạn dạt vào bờ, dân chài thường làm lễ cúng tế long trọng, chôn cất và để tang Ông, hương khói như chính cha mẹ mình vậy . Xác cá được đem tắm bằng rượu rồi liệm bằng vải đỏ. Xác cá được mai táng trong đụn cát gần biển. Ba bốn năm sau khi chôn, dân làng sẽ làm lễ cải táng, rồi đem cốt cho nhập lăng.
Cá ông trôi vào bờ đang được người dân chuẩn bị chôn cất theo nghi lễ truyền thống.
Tưng bừng lễ hội
Hàng năm dân làng chọn ngày "ông lụy", tức ngày cá Ông trôi vào bờ làm lễ cúng giỗ.
Lễ Cầu ngư chính mùa ở Bình Thuận thường diễn ra vào 20 tháng Sáu âm lịch đã trở thành một lễ hội truyền thống của nhân dân nơi đây.
Lễ hội Cầu Ngư tái hiện lại một cách sinh động phong tục truyền thống thờ cúng cá Ông theo những truyền thuyết mang đậm nét dân gian gồm hai phần lễ và hội. Đây là lễ hội truyền thống, mang đậm bản sắc văn hóa vùng biển, thu hút hàng vạn lượt người tham gia, với nhiều hoạt động sôi nổi, ý nghĩa.
Từ sáng sớm, các đội chèo Bá Trạo, Nhạc lễ, Nghi thức lễ cùng hàng trăm ngư dân trong trang phục truyền thống đã long trọng “Cung nghinh lệnh Ông Sanh” hay còn gọi là lễ rước hồn Thần Nam Hải từ Hòn Lao về cửa biển Cồn Chà, tiếp đó, rước Nghinh Ông theo dọc bờ sông Cà Ty về Vạn Thủy Tú. Đây là lễ nghi quan trọng nhất mang tính cộng đồng rõ nét, với mục đích cầu Ông Nam Hải phù hộ cho ngư dân an lành, được những mùa cá bội thu, cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hoà, đánh bắt được mùa, dân làng no ấm, mọi người hạnh phúc.
Ngoài cúng tế cá Ông, người dân còn làm lễ phóng đăng trên biển, thả thuyền cúng các linh hồn đã khuất trên biển, lễ phóng sanh, lễ phá cộ…. Tất cả tàu thuyền ra khơi đến một vị trí đã định trước và vị chánh tế đọc văn tế cầu mong cá Ông chứng dám lòng thành của ngư dân trên biển.
Thuyền, ghe được trang hoàng lộng lẫy tham gia lễ rước.
Vạn Thủy Tú, nơi thờ vị thần biển, cùng hơn 100 bộ xương cá để tiến hành tế lễ.
Tái hiện cảnh đánh cá của ngư dân vạn chài.
Tiếp theo là phần hội với nhiều hoạt động độc đáo như hát chéo Bá Trạo, hát Bội và đua thuyền truyền thống giữa các vạn chài trên sông Cà Ty là những nét đặc sắc và được xem là tinh hoa văn hóa đặc trưng trong lễ hội cầu ngư của cư dân làng biển. Ngoài ra còn có các trò chơi dân gian của ngư dân miền biển như hát bài chòi, thi đua thuyền, lắc thúng, thi câu mực, vá lưới,... là những hoạt động thu hút người xem nhất.
Tập tục thờ cúng cá Ông thể hiện niềm tin và lòng tôn kính của những người lao động biển với Ông Nam Hải, đồng thời thể hiện nét đẹp văn hóa của ngư dân Bình Thuận.
Những dòng tin khác:
>> Tuvalu – đảo ngọc giữa muôn trùng khơi
>> Chimney Rock – Lỗ thông giữa địa ngục và trời
>> Những địa danh nổi tiếng có nguy cơ biến mất
>> Cà phê Ngộ
>> Hội chợ rượu San Antonio
Hãy chia sẻ hình ảnh du lịch của bạn tại địa chỉ [email protected] để Ban biên tập KinhNghiemDuLich.org đăng tải lên Cổng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá cho đông đảo bạn đọc được tham khảo và chia sẻ những cảm xúc của chính mình.
Tung bung le hoi cau ngu day mau sac o Binh Thuan
Le Cau ngu chinh mua o Binh Thuan thuong dien ra vao 20/6 am lich voi nhieu nghi le dan gian y nghia, day mau sac, tai hien sinh dong tuc tho cung ca Ong cua van chai noi day.
Tuc tho ca Ong
Cau ngu la mot loai hinh le hoi dan gian gan lien voi tin nguong va doi song cu dan ven bien mien Trung, mien Nam nuoc ta. Cung nhu ngu dan cac vung bien khac, ngu dan Binh Thuan co niem tin manh liet vao su linh thieng cua ca Ong va coi day la vi Than pho tro, giup ho vuot qua nhung hiem nguy tren bien. Le hoi Cau Ngu dien ra hang nam o hau het cac dinh van tho ca Ong (ca Voi) cua tinh.
Theo truyen thuyet, ca Ong von hoa than tu nhung manh ao ca sa cua Phat Ba Quan Am quang xuong bien de cuu vot sinh linh bi chim dam. Truyen thuyet ve ca Ong con duoc gan voi nhung ngay dau lap quoc cua vua Gia Long Nguyen Anh: Khi bi quan Tay Son truy duoi, thuy quan cua Nguyen Anh thao chay ra bien va gap phai song to gio lon, trong luc nguy khon bong co mot con ca Ong to lon ghe dua thuyen vao bo. Sau nay khi thang quan Tay Son va len ngoi vua, nho on cuu mang, Nguyen Anh da phong tang ca Ong la Nam Hai Dai tuong quan va suc cho dan lap mieu tho cung, tin nguong ca Ong… Vi the, duoi trieu Nguyen nguoi phat hien ra ca voi mac can se duoc mien suu dich 3 nam.
Truoc khi ra khoi, ngu dan thuong cung vai ca Ong mong cho song yen be lan, ca day am ap. Dac biet nhung luc gap mua giong bao to, ca Ong duoc xem la vi than duy nhat co the giup ho thoat khoi nguy nan trong tich tac. Nhung cau chuyen, truyen thuyet ve nhung cuoc cuu vot than ki cang lam song dong them long tin vao vi than bien luon pho tro, giup suc cho nguoi di bien.
Nguoi dan van chai tin rang Ca Ong luy va troi dat vao lang nao, lang do muon doi am no, tai qua nan khoi. Vi long tin nguong ay, moi khi co ca voi bi nan dat vao bo, dan chai thuong lam le cung te long trong, chon cat va de tang Ong, huong khoi nhu chinh cha me minh vay . Xac ca duoc dem tam bang ruou roi liem bang vai do. Xac ca duoc mai tang trong dun cat gan bien. Ba bon nam sau khi chon, dan lang se lam le cai tang, roi dem cot cho nhap lang.
Ca ong troi vao bo dang duoc nguoi dan chuan bi chon cat theo nghi le truyen thong.
Tung bung le hoi
Hang nam dan lang chon ngay "ong luy", tuc ngay ca Ong troi vao bo lam le cung gio.
Le Cau ngu chinh mua o Binh Thuan thuong dien ra vao 20 thang Sau am lich da tro thanh mot le hoi truyen thong cua nhan dan noi day.
Le hoi Cau Ngu tai hien lai mot cach sinh dong phong tuc truyen thong tho cung ca Ong theo nhung truyen thuyet mang dam net dan gian gom hai phan le va hoi. Day la le hoi truyen thong, mang dam ban sac van hoa vung bien, thu hut hang van luot nguoi tham gia, voi nhieu hoat dong soi noi, y nghia.
Tu sang som, cac doi cheo Ba Trao, Nhac le, Nghi thuc le cung hang tram ngu dan trong trang phuc truyen thong da long trong “Cung nghinh lenh Ong Sanh” hay con goi la le ruoc hon Than Nam Hai tu Hon Lao ve cua bien Con Cha, tiep do, ruoc Nghinh Ong theo doc bo song Ca Ty ve Van Thuy Tu. Day la le nghi quan trong nhat mang tinh cong dong ro net, voi muc dich cau Ong Nam Hai phu ho cho ngu dan an lanh, duoc nhung mua ca boi thu, cau mong quoc thai dan an, mua thuan gio hoa, danh bat duoc mua, dan lang no am, moi nguoi hanh phuc.
Ngoai cung te ca Ong, nguoi dan con lam le phong dang tren bien, tha thuyen cung cac linh hon da khuat tren bien, le phong sanh, le pha co…. Tat ca tau thuyen ra khoi den mot vi tri da dinh truoc va vi chanh te doc van te cau mong ca Ong chung dam long thanh cua ngu dan tren bien.
Thuyen, ghe duoc trang hoang long lay tham gia le ruoc.
Van Thuy Tu, noi tho vi than bien, cung hon 100 bo xuong ca de tien hanh te le.
Tai hien canh danh ca cua ngu dan van chai.
Tiep theo la phan hoi voi nhieu hoat dong doc dao nhu hat cheo Ba Trao, hat Boi va dua thuyen truyen thong giua cac van chai tren song Ca Ty la nhung net dac sac va duoc xem la tinh hoa van hoa dac trung trong le hoi cau ngu cua cu dan lang bien. Ngoai ra con co cac tro choi dan gian cua ngu dan mien bien nhu hat bai choi, thi dua thuyen, lac thung, thi cau muc, va luoi,... la nhung hoat dong thu hut nguoi xem nhat.
Tap tuc tho cung ca Ong the hien niem tin va long ton kinh cua nhung nguoi lao dong bien voi Ong Nam Hai, dong thoi the hien net dep van hoa cua ngu dan Binh Thuan.
Nhung dong tin khac:
>> Tuvalu – dao ngoc giua muon trung khoi
>> Chimney Rock – Lo thong giua dia nguc va troi
>> Nhung dia danh noi tieng co nguy co bien mat
>> Ca phe Ngo
>> Hoi cho ruou San Antonio
Hay chia se hinh anh du lich cua ban tai dia chi [email protected] de Ban bien tap KinhNghiemDuLich.org dang tai len Cong thong tin So tay du lich va kham pha cho dong dao ban doc duoc tham khao va chia se nhung cam xuc cua chinh minh.
Tưng bừng lễ hội cầu ngư đầy màu sắc ở Bình Thuận
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Lễ Cầu ngư chính mùa ở Bình Thuận thường diễn ra vào 20/6 âm lịch với nhiều nghi lễ dân gian ý nghĩa, đầy màu sắc, tái hiện sinh động tục thờ cúng cá Ông của vạn chài nơi đây.