Lăng Ðồng Khánh hay Tư Lăng là một di tích trong quần thể di tích cố đô Huế đây là nơi an táng vua Đồng Khánh, lăng tọa lạc giữa một vùng quê thuộc làng Cư Sĩ, xã Dương Xuân ngày trước (nay là thôn Thượng Hai, xã Thủy Xuân, thành phố Huế).
>> Ký sự dài kỳ: Về với Huế thương
>> Kỳ 11 Lăng tẩm – Giản dị lăng Dục Đức
Nói đến Đồng Khánh, người dân Huế lại có câu ca dao:
“Một nhà sinh đặng ba vua,
Vua còn, vua mất, vua thua chạy dài”
Sở dĩ có câu ca dao này ta phải nói đến giai đoạn đau lòng trong lịch sử dân tộc. Ngai vàng trong điện Thái Hòa đã mất đi cái quyền lực của nó mà chỉ còn là cái ghế để thực dân Pháp đặt lên nó “con rối” để thỏa mãn sự bốc lột. Ông con trai cả của Kiên Thái Vương Nguyễn Phúc Hồng Cai (1845-1876), người sinh thành 3 vị vua: Kiến Phúc (1883-1884), Hàm Nghi (1884-1885) và Ðồng Khánh (1886-1888).
Hiện trạng khu lăng đang được trùng tu
Ông chỉ ở ngôi được 3 năm nên chưa kịp nghĩ đến việc xây cất lăng cho mình. Lăng Đồng Khánh ngày nay thật ra là nơi thờ cha của ông.
Sau khi lên ngôi ông cho dựng điện Truy Tư để thờ Cha, công việc đang tiến triển thì ông đột ngột qua đời, vua Duy Tân lên ngôi trong tình hình đất nước kiệt quệ nên không thể xây lăng cho Ông nên đã đổi tên Truy Tư thành Ngưng Hy để thờ. Và khu lăng được đặt tên là Tư Lăng.
Mãi đến tháng 8 năm 1916 khi con trai ông lên ngôi với niên hiệu Khải Định đã tiếp tục cho xây dựng và tu sửa lại Lăng. Lăng cũng gồm 2 phần tách biệt.
Hệ thống kiến trúc đang xuống cấp
Phần tẩm, nơi thờ tự được xây dựng theo cách truyền thống với điện Ngưng Hy là ngôi nhà trùng thềm điệp ốc, rộng rãi. Hai bên có tả hữu tùng tự. Phía sau lại có các viện để làm nơi ở cho các bà phi. Điện được trang trí cực kỳ tinh xảo, kỷ thuật Pháp Lam được áp dụng rất tuyệt vời, các ô hộc trang trí trên bờ nóc, bờ quyết, mái đao đều là Pháp Lam. Rồi các ô hộc phía trong điện được sơn son thếp vàng với các câu thơ... Rồi nghệ thuật sơn mài cũng được áp dụng tại đây đạt đến trình độ tinh xảo.
Bậc cấp dẫn lên mộ
Phần Lăng, được xây hoàn toàn bằng xi măng, được trùng tu vào thời Khải Định. Cũng theo mô tuýp cũ. Gồm la thành, bửu thành, bình phong, trụ biểu...Rồi nghệ thuật sơn mài cũng được áp dụng tại đây đạt đến trình độ tinh xảo.
Hai trụ biểu đánh dấu khu mộ phần
Hiện nay lăng đang được trùng tu, trong tương lai lăng sẽ lấy lại dáng dấp xưa, và là nơi khám phá hấp dẫn cho du khách.
Hãy chia sẻ hình ảnh du lịch của bạn tại địa chỉ [email protected] để Ban biên tập KinhNghiemDuLich.org đăng tải lên Kinh Nghiệm Du Lịch cho đông đảo bạn đọc được tham khảo và chia sẻ những cảm xúc của chính mình.
Ve voi Hue thuong - Ky 12: Lang tam – Net xua lang Dong Khanh
Lang Ðong Khanh hay Tu Lang la mot di tich trong quan the di tich co do Hue day la noi an tang vua Dong Khanh, lang toa lac giua mot vung que thuoc lang Cu Si, xa Duong Xuan ngay truoc (nay la thon Thuong Hai, xa Thuy Xuan, thanh pho Hue).
>> Ky su dai ky: Ve voi Hue thuong
>> Ky 11 Lang tam – Gian di lang Duc Duc
Noi den Dong Khanh, nguoi dan Hue lai co cau ca dao:
“Mot nha sinh dang ba vua,
Vua con, vua mat, vua thua chay dai”
So di co cau ca dao nay ta phai noi den giai doan dau long trong lich su dan toc. Ngai vang trong dien Thai Hoa da mat di cai quyen luc cua no ma chi con la cai ghe de thuc dan Phap dat len no “con roi” de thoa man su boc lot. Ong con trai ca cua Kien Thai Vuong Nguyen Phuc Hong Cai (1845-1876), nguoi sinh thanh 3 vi vua: Kien Phuc (1883-1884), Ham Nghi (1884-1885) va Ðong Khanh (1886-1888).
Hien trang khu lang dang duoc trung tu
Ong chi o ngoi duoc 3 nam nen chua kip nghi den viec xay cat lang cho minh. Lang Dong Khanh ngay nay that ra la noi tho cha cua ong.
Sau khi len ngoi ong cho dung dien Truy Tu de tho Cha, cong viec dang tien trien thi ong dot ngot qua doi, vua Duy Tan len ngoi trong tinh hinh dat nuoc kiet que nen khong the xay lang cho Ong nen da doi ten Truy Tu thanh Ngung Hy de tho. Va khu lang duoc dat ten la Tu Lang.
Mai den thang 8 nam 1916 khi con trai ong len ngoi voi nien hieu Khai Dinh da tiep tuc cho xay dung va tu sua lai Lang. Lang cung gom 2 phan tach biet.
He thong kien truc dang xuong cap
Phan tam, noi tho tu duoc xay dung theo cach truyen thong voi dien Ngung Hy la ngoi nha trung them diep oc, rong rai. Hai ben co ta huu tung tu. Phia sau lai co cac vien de lam noi o cho cac ba phi. Dien duoc trang tri cuc ky tinh xao, ky thuat Phap Lam duoc ap dung rat tuyet voi, cac o hoc trang tri tren bo noc, bo quyet, mai dao deu la Phap Lam. Roi cac o hoc phia trong dien duoc son son thep vang voi cac cau tho... Roi nghe thuat son mai cung duoc ap dung tai day dat den trinh do tinh xao.
Bac cap dan len mo
Phan Lang, duoc xay hoan toan bang xi mang, duoc trung tu vao thoi Khai Dinh. Cung theo mo tuyp cu. Gom la thanh, buu thanh, binh phong, tru bieu...Roi nghe thuat son mai cung duoc ap dung tai day dat den trinh do tinh xao.
Hai tru bieu danh dau khu mo phan
Hien nay lang dang duoc trung tu, trong tuong lai lang se lay lai dang dap xua, va la noi kham pha hap dan cho du khach.
Hay chia se hinh anh du lich cua ban tai dia chi [email protected] de Ban bien tap KinhNghiemDuLich.org dang tai len Kinh Nghiem Du Lich cho dong dao ban doc duoc tham khao va chia se nhung cam xuc cua chinh minh.
Về với Huế thương - Kỳ 12: Lăng tẩm – Nét xưa lăng Đồng Khánh
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Lăng Ðồng Khánh hay Tư Lăng là một di tích trong quần thể di tích cố đô Huế đây là nơi an táng vua Đồng Khánh, lăng tọa lạc giữa một vùng quê thuộc làng Cư Sĩ, xã Dương Xuân ngày trước (nay là thôn Thượng Hai, xã Thủy Xuân, thành phố Huế).