Sáng đầu tháng 8 chợt nhận ra trời bắt đầu se lạnh, Hà Nội đang vào thu. Lại nhớ mỗi độ trời dịu mát thế này, ở quê hối hả vụ thu hoạch nhãn…
>>> Lục Ngạn mùa vải chín
Chợ nhãn đầu làng chỉ tấp nập mỗi dịp tháng 8 khi
mùa nhãn chín rộ - Ảnh: Nguyễn Dịu
Mới ra trường được vài tháng mà cuộc sống dường như thay đổi hẳn, bận hơn, lo nhiều thứ hơn khiến đôi khi nhìn lại chợt thấy mình lạ. Lâu lắm không về quê. Đi làm chẳng được như thời sinh viên muốn về là phi xe về ngay, để suốt ngày ra vườn nhãn giúp bố mẹ.
Xa quê, mỗi khi người ta khen “con gái Hưng Yên mắt đen như hạt nhãn lồng” là lại tủm tỉm cười vui. Mười mấy năm sống bên vườn nhãn, cứ thấy mọi thứ bình thường, mà khi xa sao thèm hương thơm hoa nhãn, thèm nhìn thấy chồi xanh non của mỗi lần nhãn đâm lộc, thèm phiên chợ mùa nhãn đông đúc… đến thế.
Cây nhãn bình dị vẫn gắn bó với người Hưng Yên quê tôi bao đời nay, từ những kỷ niệm hằng ngày đến nỗi nhớ da diết về tình quê hương.
Nhớ hồi nhỏ, bố mẹ bận đi làm, lũ nhỏ trong xóm thường rủ nhau chơi đồ hàng, hú tìm dưới những gốc nhãn, làm nhẵn cả một khoảng đất xung quanh gốc. Mỗi độ nhãn trổ hoa hay vào vụ thu hoạch, cả nhà cùng nhau làm vườn, cùng nhau trảy nhãn. Trẻ con mặt phụng phịu, mếo máo đòi đi chơi: “Chán trảy nhãn lắm rồi, chả lẽ cả đời phải trảy nhãn sao hở mẹ?!".
Suy nghĩ ngô nghê thuở nhỏ vẫn làm tôi nực cười mỗi lần nhớ lại.
Ở đất nhãn mỗi khi vào vụ, ra đường mọi người đều hỏi thăm nhau: “Năm nay có được quả không?”, “cây nhãn cội nhà bác vẫn đậu quả chứ?”, “đổ (bán) nhãn cho mối nào?”… Đám thanh niên thì ngêu ngao “thơ ca” vừa để trêu nhau: “Hoa nhãn trổ, hoa tỏa hương ngào ngạt/ Tình nồng nàn cũng nở rộ nỗi chờ mong”.
Nhãn Hưng Yên thường có vỏ hơi dầy, gai, mã vàng sậm… - Ảnh: Nguyễn Dịu
Có hai đợt thu hoạch nhãn mỗi vụ chín: nhãn trà sớm và nhãn chính vụ. Nhãn trà sớm là lứa nhãn ra hoa, kết quả và chín trước. Vì trái vụ nên loại nhãn này thường ngọt hơn, bán đắt hàng hơn.
Ngày trước nhãn trà tự nhiên, số lượng ít mà quả cũng to và ngon hơn. Nhãn trà vừa chín, bao giờ nội cũng phần cho tôi những chùm nhãn ngon ngọt nhất. Từng quả nhãn lồng, cùi dày trắng ngà, mọng nước, ngọt ngào như tấm lòng đầy tình thương yêu của nội dành cho cháu cưng…
Từ xưa đến nay, không phải ở đâu trên đất Hưng Yên đều có nhãn. Những xã ngoại thành thành phố, huyện Tiên Lữ, huyện Khoái Châu nhãn vừa ngon vừa có nhiều hơn cả. Nội tôi giải thích rằng cây nhãn chỉ tốt, quả chỉ ngon ngọt khi được trồng trên đất phù sa sông Hồng.
Người ta vẫn băn khoăn về cách gọi có phần lạ lùng - nhãn lồng. Ở quê tôi giải thích như thế này: Trước đây nhãn Hưng Yên ít hơn, cây cao hơn và quả cũng to, dày cùi và ăn ngọt hơn. Mỗi độ nhãn chín là rơi, chim hay bọ xít đến ăn quả, phá hoại chùm quả. Người dân tự sáng chế những lồng che chắn chùm nhãn. Rồi mỗi khi vào mùa, người ta chẳng còn nhìn thấy chùm nhãn mà nhìn thấy bao nhiêu lồng treo trên cây cao.
… và cùi day, ăn giòn, ngọt thơm - Ảnh: T.Thành
Nhãn lồng thân cây cổ thụ nay không còn nhiều, chỉ có trong những khu chùa chiền, vườn hoa trong thành phố hoặc mỗi nhà còn một vài cây. Đa số nhãn Hưng Yên hiện nay là nhãn giống mới, được trồng thành khu rộng, quả to nhưng không ngọt bằng nhãn lồng xưa.
Người ta vẫn bảo “Dù ai buôn Bắc bán Đông/ Đố ai quên được nhãn lồng Hưng Yên”. Và lại nhớ mỗi lần về quê, dọc triền đê hoa nhãn trắng xóa, hương thơm ngào ngạt.
Chợt nhớ, giờ này người quê tôi đang trảy nhãn…
Cách phân biệt nhãn lồng Hưng Yên và nhãn Trung Quốc:
- Quan sát kỹ: nhãn Trung Quốc do vận chuyển xa nên phải dùng chất bảo quản, mã sáng, nhạt màu, vỏ mỏng. Đặc biệt, lá nhãn Trung Quốc có rất ít hoặc bị héo, bản lá to hơn; quả nhãn chỉ tươi trong thời gian ngắn, sau đó thâm lại. Còn nhãn Hưng Yên thường có vỏ hơi dày, gai, mã vàng sậm hơn (như màu đồng), để được lâu hơn.
- Nếm thử: nhãn Hưng Yên cùi dày, ăn có vị thơm, không nhiều nước, khá giòn và vị ngọt sắc đặc trưng.
- Ngoài ra, việc phân biệt còn có thể căn cứ vào giá bán. Giá của nhãn lồng thường đắt hơn nhiều so với các loại nhãn khác trên thị trường (trên 50.000 đồng/kg). |
Những dòng tin khác
>> Mênh mông hồ Đa Mi - Hàm Thuận
>> Bạn nên mua gì khi đến Italia?
>> 5 địa điểm lạnh nhất thế giới
>> Gà nấu đông
>> Những thắng cảnh không thể bỏ qua ở Utrecht
Hãy chia sẻ hình ảnh du lịch của bạn tại địa chỉ [email protected] để Ban biên tập KinhNghiemDuLich.org đăng tải lên Cổng thông tin Sổ tay du lịch và khám phá cho đông đảo bạn đọc được tham khảo và chia sẻ những cảm xúc của chính mình.
Mua nhan que toi
Sang dau thang 8 chot nhan ra troi bat dau se lanh, Ha Noi dang vao thu. Lai nho moi do troi diu mat the nay, o que hoi ha vu thu hoach nhan…
>>> Luc Ngan mua vai chin
Cho nhan dau lang chi tap nap moi dip thang 8 khi
mua nhan chin ro - Anh: Nguyen Diu
Moi ra truong duoc vai thang ma cuoc song duong nhu thay doi han, ban hon, lo nhieu thu hon khien doi khi nhin lai chot thay minh la. Lau lam khong ve que. Di lam chang duoc nhu thoi sinh vien muon ve la phi xe ve ngay, de suot ngay ra vuon nhan giup bo me.
Xa que, moi khi nguoi ta khen “con gai Hung Yen mat den nhu hat nhan long” la lai tum tim cuoi vui. Muoi may nam song ben vuon nhan, cu thay moi thu binh thuong, ma khi xa sao them huong thom hoa nhan, them nhin thay choi xanh non cua moi lan nhan dam loc, them phien cho mua nhan dong duc… den the.
Cay nhan binh di van gan bo voi nguoi Hung Yen que toi bao doi nay, tu nhung ky niem hang ngay den noi nho da diet ve tinh que huong.
Nho hoi nho, bo me ban di lam, lu nho trong xom thuong ru nhau choi do hang, hu tim duoi nhung goc nhan, lam nhan ca mot khoang dat xung quanh goc. Moi do nhan tro hoa hay vao vu thu hoach, ca nha cung nhau lam vuon, cung nhau tray nhan. Tre con mat phung phiu, meo mao doi di choi: “Chan tray nhan lam roi, cha le ca doi phai tray nhan sao ho me?!".
Suy nghi ngo nghe thuo nho van lam toi nuc cuoi moi lan nho lai.
O dat nhan moi khi vao vu, ra duong moi nguoi deu hoi tham nhau: “Nam nay co duoc qua khong?”, “cay nhan coi nha bac van dau qua chu?”, “do (ban) nhan cho moi nao?”… Dam thanh nien thi ngeu ngao “tho ca” vua de treu nhau: “Hoa nhan tro, hoa toa huong ngao ngat/ Tinh nong nan cung no ro noi cho mong”.
Nhan Hung Yen thuong co vo hoi day, gai, ma vang sam… - Anh: Nguyen Diu
Co hai dot thu hoach nhan moi vu chin: nhan tra som va nhan chinh vu. Nhan tra som la lua nhan ra hoa, ket qua va chin truoc. Vi trai vu nen loai nhan nay thuong ngot hon, ban dat hang hon.
Ngay truoc nhan tra tu nhien, so luong it ma qua cung to va ngon hon. Nhan tra vua chin, bao gio noi cung phan cho toi nhung chum nhan ngon ngot nhat. Tung qua nhan long, cui day trang nga, mong nuoc, ngot ngao nhu tam long day tinh thuong yeu cua noi danh cho chau cung…
Tu xua den nay, khong phai o dau tren dat Hung Yen deu co nhan. Nhung xa ngoai thanh thanh pho, huyen Tien Lu, huyen Khoai Chau nhan vua ngon vua co nhieu hon ca. Noi toi giai thich rang cay nhan chi tot, qua chi ngon ngot khi duoc trong tren dat phu sa song Hong.
Nguoi ta van ban khoan ve cach goi co phan la lung - nhan long. O que toi giai thich nhu the nay: Truoc day nhan Hung Yen it hon, cay cao hon va qua cung to, day cui va an ngot hon. Moi do nhan chin la roi, chim hay bo xit den an qua, pha hoai chum qua. Nguoi dan tu sang che nhung long che chan chum nhan. Roi moi khi vao mua, nguoi ta chang con nhin thay chum nhan ma nhin thay bao nhieu long treo tren cay cao.
… va cui day, an gion, ngot thom - Anh: T.Thanh
Nhan long than cay co thu nay khong con nhieu, chi co trong nhung khu chua chien, vuon hoa trong thanh pho hoac moi nha con mot vai cay. Da so nhan Hung Yen hien nay la nhan giong moi, duoc trong thanh khu rong, qua to nhung khong ngot bang nhan long xua.
Nguoi ta van bao “Du ai buon Bac ban Dong/ Do ai quen duoc nhan long Hung Yen”. Va lai nho moi lan ve que, doc trien de hoa nhan trang xoa, huong thom ngao ngat.
Chot nho, gio nay nguoi que toi dang tray nhan…
Cach phan biet nhan long Hung Yen va nhan Trung Quoc:
- Quan sat ky: nhan Trung Quoc do van chuyen xa nen phai dung chat bao quan, ma sang, nhat mau, vo mong. Dac biet, la nhan Trung Quoc co rat it hoac bi heo, ban la to hon; qua nhan chi tuoi trong thoi gian ngan, sau do tham lai. Con nhan Hung Yen thuong co vo hoi day, gai, ma vang sam hon (nhu mau dong), de duoc lau hon.
- Nem thu: nhan Hung Yen cui day, an co vi thom, khong nhieu nuoc, kha gion va vi ngot sac dac trung.
- Ngoai ra, viec phan biet con co the can cu vao gia ban. Gia cua nhan long thuong dat hon nhieu so voi cac loai nhan khac tren thi truong (tren 50.000 dong/kg). |
Nhung dong tin khac
>> Menh mong ho Da Mi - Ham Thuan
>> Ban nen mua gi khi den Italia?
>> 5 dia diem lanh nhat the gioi
>> Ga nau dong
>> Nhung thang canh khong the bo qua o Utrecht
Hay chia se hinh anh du lich cua ban tai dia chi [email protected] de Ban bien tap KinhNghiemDuLich.org dang tai len Cong thong tin So tay du lich va kham pha cho dong dao ban doc duoc tham khao va chia se nhung cam xuc cua chinh minh.
Mùa nhãn quê tôi
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Sáng đầu tháng 8 chợt nhận ra trời bắt đầu se lạnh, Hà Nội đang vào thu. Lại nhớ mỗi độ trời dịu mát thế này, ở quê hối hả vụ thu hoạch nhãn…