Cũng như bao triều đại Phong kiến trước, triều Nguyễn cũng lấy Nha giáo làm “khuôn vàng thước ngọc”, coi Trời là cha, đất là mẹ nên ngoài cha mẹ ruột thì đây là “cha mẹ” tinh thần. Vì thế mà đàn tế được xây dựng để tế Trời và Đất.
>> Về với Huế thương
>> Nét xưa lăng Đồng Khánh
>> Phá cách Lăng Khải Định
Lúc đầu đàn được vua Gia Long cho xây tạm ở làng An Ninh thượng, sau đó đến năm 1806 thì dời về vị trí hiện nay ở làng Dương Xuân thuộc phía nam kinh thành. Đàn có diện tích 390m x 265m, được bao phủ bởi rừng thông xanh mướt được chăm sóc cẩn thận.
Đàn có 4 cửa ứng với 4 hướng Đông – Tây – Nam – Bắc, ở mỗi của có một tấm bình phong lớn, xung quanh đàn có tường cao 1,5m bao bọc. Trung tâm đàn là hệ thống đàn tế với ba tầng: tầng dưới cùng có hình vuông mỗi cạnh 165m – tượng trưng cho con người, tầng kế cũng hình vuông – tượng trưng cho đất, tầng trên cùng có hình tròn đường kính 45m – tượng trưng cho trời.
Điểm đặc biệt ở tầng trên cùng của đàn là hệ thống khuếch đại âm thanh, trung tâm đàn tế có lát những viên đá thanh với kỹ thuật đặc biệt, bất kỳ ai khi đứng ngay trung tâm nói thì trong phạm vi vài trăm mét vẫn nghe rõ mà không cần dùng bất kỳ vật gì hỗ trợ.
Nguyên thủy thì mỗi tầng được sơn một màu khác nhau: tầng trên cùng sơn màu xanh – màu của trời, tầng giữa sơn màu vàng – màu của đất, tầng dưới cùng sơn màu đỏ - màu của con người. Vào mỗi kỳ tế lễ người ta thường dựng những ngôi nhà tương ứng với các màu trên để làm nơi dâng đồ cúng.
Ở một khu đất phía nam đàn có một khu vực đặc biệt là Trai cung, nơi vua ngự giá đến và ở lại đây trong 3 ngày trước khi tế lễ, ngoài ra xung quanh đàn còn có các công trình như: quan cư và bình xá – nơi ở của quan binh trong lúc tế lễ, thần trù – nhà bếp, thần khố - nhà kho, ế sở - nơi phục vụ cho việc tế tam sanh. Hiện nay thì các công trình này đã thành phế tích chỉ còn Trai cung tương đối nguyên vẹn.
Lễ tế giao được tổ chức rất quy mô và hoành tráng, mỗi năm một lần vùa rời hoàng cung đến đây để tế cao trời đất (đến triều Thành Thái do lễ tế quá tốn sức tốn của nên định lệ 3 năm tổ chức 1 lần!). lễ tế Nam Giao sẽ được chúng tôi nhắc lại trong những kỳ tới.
Trải qua dâu bể của thời gian, chiến tranh, sự vô ý thức của con người, đàn trở nên hoang phế và bị trưng dụng với nhiều mục đích khác nhau. Mãi đến năm 1994 đàn mới bắt đầu được trùng tu, sau nhiều năm trùng tu, đàn đã lấy lại dáng dấp xưa.
Đến với đàn Nam Giao ngày nay ta sẽ hòa mình vào thiên nhiên trong lành, chứng kiến một giao đàn từng có giá trị về mặt tâm linh rất lớn trong lòng người dân Huế xưa.
Hãy chia sẻ hình ảnh du lịch của bạn tại địa chỉ [email protected] để Ban biên tập KinhNghiemDuLich.org đăng tải lên Kinh Nghiệm Du Lịch cho đông đảo bạn đọc được tham khảo và chia sẻ những cảm xúc của chính mình.
Ve voi Hue thuong - Ky 15: Dan Nam Giao – linh thieng cung non song
Cung nhu bao trieu dai Phong kien truoc, trieu Nguyen cung lay Nha giao lam “khuon vang thuoc ngoc”, coi Troi la cha, dat la me nen ngoai cha me ruot thi day la “cha me” tinh than. Vi the ma dan te duoc xay dung de te Troi va Dat.
>> Ve voi Hue thuong
>> Net xua lang Dong Khanh
>> Pha cach Lang Khai Dinh
Luc dau dan duoc vua Gia Long cho xay tam o lang An Ninh thuong, sau do den nam 1806 thi doi ve vi tri hien nay o lang Duong Xuan thuoc phia nam kinh thanh. Dan co dien tich 390m x 265m, duoc bao phu boi rung thong xanh muot duoc cham soc can than.
Dan co 4 cua ung voi 4 huong Dong – Tay – Nam – Bac, o moi cua co mot tam binh phong lon, xung quanh dan co tuong cao 1,5m bao boc. Trung tam dan la he thong dan te voi ba tang: tang duoi cung co hinh vuong moi canh 165m – tuong trung cho con nguoi, tang ke cung hinh vuong – tuong trung cho dat, tang tren cung co hinh tron duong kinh 45m – tuong trung cho troi.
Diem dac biet o tang tren cung cua dan la he thong khuech dai am thanh, trung tam dan te co lat nhung vien da thanh voi ky thuat dac biet, bat ky ai khi dung ngay trung tam noi thi trong pham vi vai tram met van nghe ro ma khong can dung bat ky vat gi ho tro.
Nguyen thuy thi moi tang duoc son mot mau khac nhau: tang tren cung son mau xanh – mau cua troi, tang giua son mau vang – mau cua dat, tang duoi cung son mau do - mau cua con nguoi. Vao moi ky te le nguoi ta thuong dung nhung ngoi nha tuong ung voi cac mau tren de lam noi dang do cung.
O mot khu dat phia nam dan co mot khu vuc dac biet la Trai cung, noi vua ngu gia den va o lai day trong 3 ngay truoc khi te le, ngoai ra xung quanh dan con co cac cong trinh nhu: quan cu va binh xa – noi o cua quan binh trong luc te le, than tru – nha bep, than kho - nha kho, e so - noi phuc vu cho viec te tam sanh. Hien nay thi cac cong trinh nay da thanh phe tich chi con Trai cung tuong doi nguyen ven.
Le te giao duoc to chuc rat quy mo va hoanh trang, moi nam mot lan vua roi hoang cung den day de te cao troi dat (den trieu Thanh Thai do le te qua ton suc ton cua nen dinh le 3 nam to chuc 1 lan!). le te Nam Giao se duoc chung toi nhac lai trong nhung ky toi.
Trai qua dau be cua thoi gian, chien tranh, su vo y thuc cua con nguoi, dan tro nen hoang phe va bi trung dung voi nhieu muc dich khac nhau. Mai den nam 1994 dan moi bat dau duoc trung tu, sau nhieu nam trung tu, dan da lay lai dang dap xua.
Den voi dan Nam Giao ngay nay ta se hoa minh vao thien nhien trong lanh, chung kien mot giao dan tung co gia tri ve mat tam linh rat lon trong long nguoi dan Hue xua.
Hay chia se hinh anh du lich cua ban tai dia chi [email protected] de Ban bien tap KinhNghiemDuLich.org dang tai len Kinh Nghiem Du Lich cho dong dao ban doc duoc tham khao va chia se nhung cam xuc cua chinh minh.
Về với Huế thương - Kỳ 15: Đàn Nam Giao – linh thiêng cùng non sông
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Cũng như bao triều đại Phong kiến trước, triều Nguyễn cũng lấy Nha giáo làm “khuôn vàng thước ngọc”, coi Trời là cha, đất là mẹ nên ngoài cha mẹ ruột thì đây là “cha mẹ” tinh thần. Vì thế mà đàn tế được xây dựng để tế Trời và Đất.